Úrskurður nr. 517/2017
KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA
Þann 22. september 2017 er kveðinn upp svohljóðandi
úrskurður nr. 517/2017
í stjórnsýslumáli nr. KNU1708003
Beiðni [...] endurupptöku á úrskurði kærunefndar útlendingamála, dags. 23. mars 2017
I. Málsatvik
Þann 23. mars 2017 staðfesti kærunefnd útlendingamála ákvörðun Útlendingastofnunar frá 16. nóvember 2016 um að synja umsókn […], fd. […], ríkisborgara […] (hér eftir nefndur kærandi), um alþjóðlega vernd á Íslandi ásamt því að synja honum um dvalarleyfi á grundvelli 74. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016.
Kærandi óskaði eftir frestun réttaráhrifa á úrskurði kærunefndar þann 3. apríl 2017 og þann 21. apríl 2017 barst greinargerð kæranda ásamt læknisvottorði, dags. 11. apríl 2017. Þann 7. júlí 2017 barst kærunefndinni með tölvupósti álit sálfræðings, dags. 2. júlí 2017. Þann 31. júlí 2017 leiðbeindi kærunefnd kæranda um að þau gögn sem hefðu borist nefndinni hafi ekki legið fyrir þegar úrskurður í máli kæranda hafi verið kveðinn upp og að fyrir hendi kynnu að vera aðstæður sem gætu verið grundvöllur endurupptöku málsins, sbr. 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Beiðni kæranda um endurupptöku á úrskurði hans barst kærunefnd þann 3. ágúst 2017 og barst kærunefnd greinargerð aðila þann 28. ágúst 2017. Frekari skýringar frá kæranda bárust kærunefnd með tölvupósti þann 31. ágúst 2017.
Beiðni kæranda um endurupptöku máls hans er byggð á 2. tölul. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.
II. Málsástæður og rök kæranda
Kærandi byggir beiðni sína um endurupptöku á grundvelli 2. tölul. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga þar sem aðstæður kæranda hafi breyst verulega frá því að úrskurðað var í máli hans. Við mat á aðstæðum kæranda við ákvörðunartöku í máli hans hafi ekki verið tekið nægjanlegt tillit til […] eiginkonu kæranda, en hún hafi verið […] þann 1. apríl sl.
Kærandi byggir beiðni sína um endurupptöku á því að eiginkona hans hafi verið […].
Í ljósi alls framangreinds telji kærandi tilefni til þess að mál hans verði tekið upp að nýju og að uppfyllt séu skilyrði 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga þar sem íþyngjandi ákvörðun hafi byggst á atvikum sem breyst hafi verulega frá því ákvörðun var tekin. Er því farið fram á að mál kæranda verði tekið upp að nýju og að honum og fjölskyldu hans verði veitt dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 1. mgr. 74. gr. útlendingalaga.
III. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála
Um endurupptöku stjórnsýslumáls
Samkvæmt 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 á aðili máls rétt á því að mál sé tekið upp á ný ef ákvörðun hefur byggst á ófullnægjandi eða röngum upplýsingum um málsatvik eða íþyngjandi ákvörðun um boð eða bann hefur byggst á atvikum sem breyst hafa verulega frá því að ákvörðun var tekin. Í 2. mgr. 24. gr. sömu laga kemur fram að mál verði ekki tekið upp að nýju ef ár er liðið frá því að aðila var tilkynnt um ákvörðun skv. 1. tölul. 1. mgr., eða aðila var eða mátti vera kunnugt um breytingu á atvikum þeim sem ákvörðun skv. 2. tölul. 1. mgr. var byggð á, nema veigamiklar ástæður mæli með því.
Kærandi byggir beiðni um endurupptöku á því að úrskurður í máli hans hafi verið byggður á atvikum sem breyst hafi verulega frá því að ákvörðun hafi verið tekin og er í því sambandi vísað til […] eiginkonu kæranda. Kærandi hefur jafnframt lagt fram ný gögn í málinu. Í […].
Í ljósi þessara nýju upplýsinga sem fram hafa komið frá því að úrskurður kærunefndar var kveðinn upp þann 23. mars sl. er það mat nefndarinnar, þegar litið er heildstætt á málsatvik og þær upplýsingar sem lágu fyrir þegar upphaflegur úrskurður féll í máli eiginkonu kæranda, að líta verði svo á að atvik máls hennar hafi breyst verulega. Í ljósi meginreglunnar um einingu fjölskyldunnar fellst kærunefnd því á beiðni kæranda um endurupptöku málsins á grundvelli 2. tölul. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga.
Ákvæði 1. og 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga
Til viðbótar við skýrslur sem vitnað var til í úrskurði kærunefndar útlendingamála frá 23. mars 2017 hefur kærunefnd lagt mat á aðstæður í […] m.a. með hliðsjón af eftirfarandi skýrslum:
Í ofangreindum gögnum kemur m.a. fram að þrátt fyrir að […] stjórnvöld séu treg til að veita […] í landinu fjármagn þá sé hún til staðar.[…]. Þrátt fyrir að það hafi færst í aukana að einstaklingar […] leiti sér aðstoðar á sjúkrastofnunum þá sé algengt að slíkir einstaklingar séu vistaðir, að ósk fjölskyldumeðlima, á […]. Mikil þörf hafi verið á eftirliti stjórnvalda með […] í landinu og þá aðallega þeirri aðstöðu sem veikum einstaklingum hafi verið boðin upp á á þessum […] sem sé að finna víðast hvar í landinu. Árið 2012 hafi lög um […] verið samþykkt, sem geri ráð fyrir því að ríkisstjórn […] setji upp svæðisbundnar […] sem beri ábyrgð á eftirliti með […] í landinu. Í […] séu starfsrækt þrjú stór […] sem taki við einstaklingum með […]. Einnig séu til bæði einkarekin og ríkisrekin sjúkrahús með […] þar sem einstaklingar með […] geti leitað sér aðstoðar. Þrátt fyrir einhverja bið og tiltekinn lágmarkskostnað þá sé þjónustan í boði fyrir þá sem óski eftir meðferð við veikindum sínum. Lyf séu almennt fáanleg í höfuðborgum og á þéttbýlissvæðum en erfiðara geti þó verið að nálgast lyf á dreifbýlli svæðum. Þá kemur fram í gögnum sem kærunefnd hefur skoðað að heilbrigðisþjónustan hafi veitt einstaklingum nauðsynleg […] og að dagsskammtur af ódýru […] kosti um 30% af daglegum lágmarkslaunum.
Í úrskurði kærunefndar útlendingamála í máli kæranda frá 23. mars 2017 byggði kærandi umsókn sína um alþjóðlega vernd á því að hann og fjölskylda hans búi við afar bágar efnahagslegar aðstæður í […] og fái ekki aðstoð frá stjórnvöldum. Að mati kærunefndar hafa þau gögn sem kærandi hefur lagt fram hjá kærunefnd varðandi […] eiginkonu kæranda, og skýrslur sem gefnar hafa verið út frá því að úrskurður kærunefndar frá 23. mars sl. var kveðinn upp, ekki breytt fyrra mati kærunefndar á þeim þáttum sem máli skipta vegna umsóknar um alþjóðlega vernd. Kærunefnd telur því að kærandi hafi ekki ástæðuríkan ótta við ofsóknir í skilningi 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga.
Þá er ekkert fram komið í málinu og þeim gögnum sem liggja fyrir um heimaríki kæranda sem bendir til þess að aðstæður kæranda þar falli undir ákvæði 2. mgr. 37. gr. laga nr. 80/2016.
Telur kærunefndin því ljóst að kærandi uppfylli ekki skilyrði 1. og 2. mgr. 37. gr. útlendingalaga nr. 80/2016 fyrir viðurkenningu á stöðu sem flóttamaður hér á landi.
Dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga
Samkvæmt 6. mgr. 37. gr. laga um útlendinga skal stjórnvald sem kemst að því að ákvæði 1. eða 2. mgr. 37. gr. laganna eigi ekki við um útlending að eigin frumkvæði taka til skoðunar hvort veita eigi dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 74. gr. sömu laga. Þrátt fyrir að orðalag 1. mgr. 74. gr. kveði ekki með skýrum hætti á um veitingu dvalarleyfis má skilja af athugasemdum með frumvarpi til laga um útlendinga nr. 80/2016, fyrirsögn greinarinnar og af 6. mgr. 37. gr. laganna að það hafi þó verið ætlunin með ákvæðinu. Kærunefnd telur því rétt að túlka ákvæðið sem heimild til veitingar dvalarleyfis þegar skilyrði þess eru uppfyllt.
Samkvæmt 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga má líta til mannúðarsjónarmiða ef útlendingur getur sýnt fram á ríka þörf fyrir vernd, t.d. af heilbrigðisástæðum eða vegna erfiðra félagslegra aðstæðna viðkomandi eða erfiðra almennra aðstæðna í heimaríki eða í landi sem honum yrði vísað til. Kærunefnd telur, með vísan til orðalags ákvæðisins um „ríka þörf fyrir vernd“ auk lögskýringargagna sem fylgdu greininni, að dvalarleyfi á grundvelli 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga verði ekki veitt nema aðstæður, bæði almennar og sérstakar m.t.t. heilsufars og félagslegra þátta, auk atvika sem þar er vísað til, nái ákveðnu alvarleikastigi þegar málið er virt í heild.
Í athugasemdum við frumvarp til laga um útlendinga kemur fram að með ríkri þörf á vernd af heilbrigðisástæðum sé m.a. miðað við að um skyndilegan og lífshættulegan sjúkdóm sé að ræða og meðferð við honum væri aðgengileg hér á landi en ekki í heimalandi viðkomandi. Í þessu sambandi kemur jafnframt fram að meðferð teljist ekki óaðgengileg þótt greiða þurfi fyrir hana heldur er hér átt við þau tilvik þar sem meðferð sé til í heimalandinu en viðkomandi eigi ekki rétt á henni. Þá kunna að falla undir 1. mgr. 74. gr. mjög alvarlegir sjúkdómar sem ekki teljast lífshættulegir, svo sem ef sýnt þykir að þeir muni valda alvarlegu óbætanlegu heilsutjóni eða óbærilegum þjáningum. Ef um langvarandi sjúkdóm sé að ræða væru ríkari verndarsjónarmið fyrir hendi ef sjúkdómur væri á lokastigi. Jafnframt væri rétt að líta til þess hvort meðferð hafi hafist hér á landi og ekki væri læknisfræðilega forsvaranlegt að rjúfa meðferð, sem og til atriða sem varði félagslegar aðstæður útlendings og horfur hans.
Ekkert hefur komið fram í málinu sem bendir til þess að aðstæður kæranda séu með þeim hætti að hann teljist hafa ríka þörf á vernd í skilningi 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga. Varðandi málsástæður sem hafa komið fram og varða aðstæður eiginkonu kæranda og barna þeirra er vísað í úrskurð í máli þeirra.
Þegar upplýsingar um heimaríki kæranda og gögn málsins eru virt í heild er það niðurstaða kærunefndar að kærandi hafi ekki sýnt fram á aðstæður sem ná því alvarleikastigi að hann teljist hafa ríka þörf á vernd líkt og kveðið er á um í 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga. Því er fallist á það með Útlendingastofnun að aðstæður kæranda í heimaríki séu ekki með þeim hætti að veita beri kæranda dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, sbr. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga.
Frávísun og frestur til að yfirgefa landið
Kærunefnd telur með vísan til atvika máls að rétt sé að vísa kæranda frá landinu á grundvelli c-liðar 1. mgr. 106. gr. laga um útlendinga. Með vísan til atvika málsins og 2. mgr. 104. gr. laga um útlendinga telur kærunefnd rétt að veita kæranda 15 daga frest til að yfirgefa landið.
Samantekt
Með vísan til þess sem að framan er rakið er það niðurstaða kærunefndar að fallast á beiðni kæranda um endurupptöku málsins. Niðurstaða kærunefndar er að staðfesta beri ákvörðun Útlendingastofnunar í máli kæranda.
Athygli kæranda er vakin á því að skv. 6. mgr. 104. gr. laga um útlendinga frestar málshöfðun fyrir dómstólum til ógildingar á endanlegri ákvörðun um að útlendingur skuli yfirgefa landið ekki framkvæmd hennar. Að kröfu útlendings getur kærunefnd útlendingamála þó ákveðið að fresta réttaráhrifum endanlegrar ákvörðunar sé talin ástæða til þess. Krafa þess efnis skal gerð ekki síðar en sjö dögum eftir birtingu endanlegrar ákvörðunar. Skal frestun bundin því skilyrði að útlendingur beri málið undir dómstóla innan fimm daga frá birtingu ákvörðunar um frestun réttaráhrifa úrskurðar og óski eftir að það hljóti flýtimeðferð. Nú er beiðni um flýtimeðferð synjað og skal þá mál höfðað innan sjö daga frá þeirri synjun. Þó getur kærunefnd útlendingamála tekið ákvörðun um að fresta framkvæmd ákvörðunarinnar ef sýnt er fram á að verulega breyttar aðstæður hafi skapast frá því að endanleg ákvörðun var tekin.
Úrskurðarorð
Fallist er á beiðni kæranda um endurupptöku á máli hans.
Ákvörðun Útlendingastofnunar er varðar umsókn kæranda um alþjóðlega vernd, dvalarleyfi og frávísun er staðfest. Lagt er fyrir kæranda að hverfa af landi brott innan 30 daga frá birtingu þessa úrskurðar.
The appellant’s request for re-examination is granted.
The decision of the Directorate of Immigration regarding the application for international protection, residence permit on humanitarian grounds and denial of entry is affirmed. The appellant shall leave Iceland within 30 days of the notification of this decision.
Hjörtur Bragi Sverrisson
Pétur Dam Leifsson Anna Tryggvadóttir