Hoppa yfir valmynd

Mál nr. 13/2017

Hinn 11. maí 2017 var á fundi endurupptökunefndar tekið fyrir mál nr. 13/2017:

Beiðni um endurupptöku

héraðsdómsmáls nr. S-187/2016

Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu

gegn

X

og kveðinn upp svohljóðandi

ÚRSKURÐUR:

I. Beiðni um endurupptöku

Með erindi, dagsettu 5. apríl 2017, fór X þess á leit að héraðsdómsmál nr. S-187/2016, sem dæmt var í Héraðsdómi Reykjavíkur 18. mars 2016, yrði endurupptekið.

Með vísan til 34. gr. laga nr. 15/1998 um dómstóla, sbr. 2. gr. laga nr. 15/2013, fjallar endurupptökunefnd um endurupptökubeiðni þessa. Nefndina skipa Ásgerður Ragnarsdóttir, Björn L. Bergsson og Þórdís Ingadóttir.

II. Málsatvik

Með dómi Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-187/2016, sem kveðinn var upp 18. mars 2016, var endurupptökubeiðandi dæmdur til að sæta fangelsi í 30 daga og sviptur ökuréttindum ævilangt. Endurupptökubeiðandi sótti ekki þing við þingfestingu málsins en hafði verið birt ákæra og fyrirkall. Var dómur lagður á málið að honum fjarstöddum í samræmi við 1. mgr. 161. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Endurupptökubeiðanda var birtur dómur héraðsdóms 16. nóvember 2016 og undirritaði áfrýjunaryfirlýsingu til ríkissaksóknara 22. nóvember sama ár. Ríkissaksóknari gaf út áfrýjunarstefnu til Hæstaréttar Íslands 23. nóvember 2016 og fékk málið málsnúmerið 800/2016 fyrir Hæstarétti. Með bréfi ríkissaksóknara, dagsettu 28. mars 2017, afturkallaði ríkissaksóknari áfrýjunarstefnu í fyrrgreindu hæstaréttarmáli með vísan til 2. mgr. 161. gr. laga um meðferð sakamála og með hliðsjón af dómi Hæstaréttar í máli nr. 864/2016 sem kveðinn var upp 23. mars 2017. Með þeim dómi vísaði Hæstiréttur samskonar máli frá án kröfu þar sem dómi sem lagður hafði verið á mál í héraði að sakborningi fjarstöddum eftir 1. mgr. 161. gr. laga nr. 88/2008 yrði ekki áfrýjað vegna 2. mgr. 161. gr. heldur yrði leitað endurupptöku eftir reglum XXIX. kafla laganna.

III. Grundvöllur beiðni

Endurupptökubeiðandi telur með vísan til 2. mgr. 161. gr. laga um meðferð sakamála að mistök hafi verið gerð annars vegar þegar ríkissaksóknara hafi verið send áfrýjunaryfirlýsing, dagsett 22. nóvember 2016, og hins vegar þegar ríkissaksóknari hafi gefið út áfrýjunarstefnu í málinu 23. nóvember sama ár. Ríkissaksóknari hafi síðan afturkallað áfrýjunarstefnuna 28. mars 2017 en þá hafi frestur til að beiðast endurupptöku samkvæmt ákvæðum XXIX. kafla laga um meðferð sakamála verið liðinn.

Endurupptökubeiðandi telur að með réttu hefði ríkissaksóknari átt að vísa áfrýjunaryfirlýsingu hans strax frá. Hefði það verið gert hefði endurupptökubeiðanda verið mögulegt að beiðast endurupptöku samkvæmt XXIX. kafla laga um meðferð sakamála, en þess í stað hafi áfrýjunaryfirlýsing endurupptökubeiðanda verið tekin til meðferðar hjá embætti ríkissaksóknara og frestur til að beiðast endurupptöku málsins fyrir héraðsdómi runnið út.

Fram kemur í endurupptökubeiðni að með vísan til ákvæða 211. gr. laga um meðferð sakamála sé ljóst að dómur hafi gengið í sakamáli og því í reynd ekki áfrýjað. Þar sem um útivistardóm sé að ræða hafi ekki reynt á varnir endurupptökubeiðanda fyrir dómi og telji hann þannig skilyrði a- og c-liða 1. mgr. 211. gr. laga um meðferð sakamála uppfyllt.

Einkum byggir endurupptökubeiðandi á því að verulegir gallar hafi verið á meðferð máls þannig að áhrif hafi haft á niðurstöðu þess, sbr. d-lið 1. mgr. 211. gr. laganna. Hafi það verið galli að taka málið til áfrýjunarmeðferðar þegar lagaheimildir hafi staðið gegn því.

IV. Niðurstaða

Af hálfu endurupptökunefndar er mál þetta tekið til úrlausnar á grundvelli XXXII. kafla laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Í 1. mgr. 211. gr. laganna er kveðið á um að hafi héraðsdómur gengið í sakamáli sem ekki hafi verið áfrýjað og áfrýjunarfrestur liðinn geti endurupptökunefnd orðið við beiðni manns um endurupptöku, sem telur sig ranglega sakfelldan eða sakfelldan fyrir mun meira brot en það sem hann hefur framið, ef einhverju skilyrða í stafliðum a-d 1. mgr. 211. gr. er fullnægt.

Skilyrði stafliða a-d 1. mgr. 211. gr. laga um meðferð sakamála eru svohljóðandi:

a. fram eru komin ný gögn sem ætla má að hefðu verulega miklu skipt fyrir niðurstöðu málsins ef þau hefðu komið fram áður en dómur gekk,

b. ætla má að lögregla, ákærandi, dómari eða aðrir hafi haft í frammi refsiverða háttsemi í því skyni að fá fram þau málalok sem orðin eru, svo sem ef vitni eða aðrir hafa vísvitandi borið ranglega fyrir dómi eða fölsuð skjöl verið lögð fram og það hefur valdið rangri niðurstöðu málsins,

c. verulegar líkur eru leiddar að því að sönnunargögn sem færð voru fram í máli hafi verið rangt metin svo að áhrif hafi haft á niðurstöðu þess,

d. verulegir gallar hafa verið á meðferð máls þannig að áhrif hafi haft á niðurstöðu þess.

Í 3. mgr. 212. gr. laga um meðferð sakamála segir að ef beiðni um endurupptöku er bersýnilega ekki á rökum reist hafni endurupptökunefnd henni þegar í stað. Ef beiðni um endurupptöku er ekki hafnað þegar í stað fer um frekari meðferð málsins samkvæmt ákvæðum 213. gr. laganna.

Það er skilyrði endurupptöku óáfrýjað máls að endurupptökubeiðandi telji sig ranglega sakfelldan eða sakfelldan fyrir mun meira brot en það sem hann hefur framið, sbr. 1. mgr. 211. gr. laga um meðferð sakamála. Ekkert kemur fram í endurupptökubeiðni að beiðandi telji að svo eigi við í þessu máli.

Þá ber að líta til þess að þótt endurupptökubeiðandi vísi til a-, c- og d- liða 1. mgr. 211. gr. laga um meðferð sakamála í beiðni um endurupptöku er afar takmörkuð grein gerð fyrir endurupptöku málsins á grundvelli þessara heimilda.

Hvað skilyrði a-liðar snertir er ekki gerð grein fyrir nýjum gögnum sem ætla megi að hefðu verulega miklu skipt fyrir niðurstöðu málsins ef þau hefðu komið fram áður en dómur gekk.

Þá er staðhæft af hálfu endurupptökubeiðanda að skilyrði c-liðar séu uppfyllt þar sem ekki hafi reynt á varnir hans þar sem um útivistardóm hafi verið að ræða. Engin grein er hins vegar gerð fyrir því á hvern hátt verulegar líkur séu leiddar að því að sönnunargögn sem færð voru fram í máli hafi verið rangt metin svo að áhrif hafi haft á niðurstöðu málsins. Þannig er til að mynda ekki gerð grein fyrir þeim vörnum sem endurupptökubeiðandi kom ekki á framfæri þar sem hann lét undir höfuð leggjast að mæta til dóms í samræmi við fyrirkall sem honum var birt persónulega.

Loks er engin grein gerð fyrir því á hvern hátt ágallar á málsmeðferð í skilningi d-liðar hafi haft áhrif á niðurstöðu málsins. Það eitt og sér að verjandi endurupptökubeiðanda tilkynni fyrir hönd hans ranglega um áfrýjun máls, sem ekki var hægt að áfrýja, og ríkissaksóknari gefi engu að síður út áfrýjunarstefnu, leiðir ekki til þess að uppfylltur sé sá áskilnaður að verulegir gallar hafi verið á meðferð málsins þannig að áhrif hafi haft á niðurstöðu þess.

Samkvæmt framansögðu er ekkert skilyrða a til d liða 1. mgr. 211. gr. laga um meðferð sakamála uppfyllt. Þar sem beiðni um endurupptöku þykir bersýnilega ekki á rökum reist er beiðni endurupptökubeiðanda hafnað þegar í stað, sbr. 3. mgr. 212. gr. laganna.

Úrskurðarorð

Beiðni X um endurupptöku máls nr. S-187/2016, sem dæmt var í Héraðsdómi Reykjavíkur 18. mars 2016, er hafnað.

Björn L. Bergsson formaður

Ásgerður Ragnarsdóttir

Þórdís Ingadóttir


Úrskurðir, ákvarðanir og aðrar úrlausnir sem birtast á vef Stjórnarráðsins eru á ábyrgð viðkomandi stjórnvalds. 
Stjórnarráðið ber ekki ábyrgð á efni frá sjálfstæðum stjórnvöldum umfram það sem leiðir af lögum.

Hafa samband

Ábending / fyrirspurn
Ruslvörn
Vinsamlegast svaraðu í tölustöfum