14 Ferðaþjónusta
Skilgreining málefnasviðs
Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð menningar- og viðskiptaráðherra. Einn málaflokkur heyrir undir málefnasviðið sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2023–2025. Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.
Heildaryfirlit útgjalda og breytingar eftir tilefnum
Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða.
Heildargjöld málefnasviðs 14 Ferðaþjónusta árið 2025 eru áætluð 2.415,3 m.kr. og aukast um 213,7 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2024, eða sem svarar til 9,9%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 247,4 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 11,4%.
Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í fjármálaáætlun, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla 5 Gjöld ríkissjóðs.
Hagræn skipting útgjalda
Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2023 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.
14.10 Ferðaþjónusta
Starfsemi málaflokksins er í höndum menningar- og viðskiptaráðuneytis, Ferðamálastofu, Flugþróunarsjóðs og Framkvæmdasjóðs ferðamannastaða. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.
Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2025 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2024. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.
Helstu verkefni 2025 |
Framkvæmdaraðili |
Breyting á fjárveitingu til verkefnis |
Markmið 1: Aukin verðmætasköpun fyrir þjóðarbúið |
||
Markaðssetning á Íslandi sem áfangastað ferðamanna. |
Menningar- og viðskiptaráðuneyti |
Innan ramma |
Endurskoðun á regluverki fyrir fyrirtæki í ferðaþjónustu og skilvirkt eftirlit. |
Ferðamálastofa |
Innan ramma |
Endurskoðun á fyrirkomulagi gjaldtöku í ferðaþjónustu. |
Menningar- og viðskiptaráðuneyti, fjármálaráðuneyti |
Innan ramma |
Opið gagnarými fyrir ferðaþjónustu og aukið samstarf stofnana um rannsóknir á sviði ferðamála. |
Menningar- og viðskiptaráðuneyti |
30 m.kr. |
Aukin dreifing ferðamanna um landið með styrkingu á Flugþróunarsjóði. |
Menningar- og viðskiptaráðuneyti |
100 m.kr. |
Markmið 2: Jákvæð upplifun heimamanna og ferðamanna |
||
Aukin áhersla á sanngildi og sérstöðu íslenskrar tungu og menningar. |
Menningar- og viðskiptaráðuneyti |
Innan ramma |
Fjármögnun og rekstur áfangastaða, ásamt endurskoðun á Framkvæmdasjóði ferðamannastaða. |
Ferðamálastofa |
60 m.kr. |
Áfangastaðastofur sem stoðkerfi ferðaþjónustunnar. |
Ferðamálastofa |
40 m.kr. |
Samstarf um móttöku skemmtiferðaskipa og nýtingu innviða. |
Ferðamálastofa, áfangastaðastofur |
Innan ramma |
Bætt öryggi ferðamanna. |
Ferðamálastofa |
30 m.kr. |
Markmið 3: Umhverfisleg sjálfbærni í ferðaþjónustu |
||
Innleiðing álagsstýringar á áfangastöðum ferðamanna. |
Menningar- og viðskiptaráðuneyti |
20 m.kr. |
Þróun verkfærakistu til að meta þolmörk og bregðast við álagi á áfangastöðum ferðamanna. |
Menningar- og viðskiptaráðuneyti o.fl. |
20 m.kr. |
Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2025 er áætluð 2.415,3 m.kr. og hækkar um 213,7 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 33,7 m.kr.
Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.
Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:
- Fjárheimild málaflokksins hækkar um 200 m.kr. sem er varanlegt framlag til að vinna aðgerðaáætlun ferðamálastefnu til 2030. Aðgerðaáætlun ferðamálastefnu felur í sér rúmar 40 skilgreindar aðgerðir sem unnið verður að á árunum 2024–2030, til samræmis við áherslur og markmið stefnunnar.
- Fjárheimild málaflokksins hækkar um 100 m.kr. sem er varanlegt framlag til Flugþróunarsjóðs til að styrkja og efla sjóðinn. Sjóðnum er ætlað að stuðla að uppbyggingu ferðaþjónustu á Íslandi með því að styðja við reglulegt millilandaflug til Akureyrar og Egilsstaða, sbr. markmið 2.
- Fjárheimild málaflokksins lækkar um 18 m.kr. þar sem tímabundin framlög samkvæmt tilmælum fjárlaganefndar í ýmis verkefni tengd ferðaþjónustu falla niður.
- Aðhaldskrafa málaflokksins nemur 72,2 m.kr. sem er skipt hlutfallslega niður á stofnanir og verkefni málaflokksins.
Ábendingin verður notuð til að bæta gæði þjónustu og upplýsinga á vef Stjórnarráðsins. Hikaðu ekki við að hafa samband ef þig vantar aðstoð.