Hoppa yfir valmynd

11 Samgöngu- og fjarskiptamál

Innviðaráðuneytið
Háskóla-٫ iðnaðar- og nýsköpunarráðuneytið

Skilgreining málefnasviðs

Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð innviðaráðherra og háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra. Það skiptist í þrjá málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafn­framt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2023–2025. Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.

Samgöngu- og fjarskiptamál

Heildaryfirlit útgjalda og breytingar eftir tilefnum

Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða.

Breyting á ramma á milli áranna 2024 og 2025

Heildargjöld málefnasviðs 11 Samgöngu- og fjarskiptamál árið 2025 eru áætluð 65.961,7 m.kr. og aukast um 7.928,8 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2024 eða sem svarar til 14%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 9.275,3 m.kr. milli ára eða sem svarar til 16%.

Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í fjármálaáætlun, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhalds­ráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla 5 Gjöld ríkissjóðs.

Hagræn skipting útgjalda

Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2023 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.

Samgöngu- og fjarskiptamál

11.10 Samgöngur

Starfsemi málaflokksins er í höndum Samgöngustofu, Vegagerðarinnar og Rannsóknar­nefndar samgönguslysa, auk Isavia í gegnum þjónustusamning um rekstur og framkvæmdir á flugvöllum og Betri samgangna í gegnum samning um samgönguframkvæmdir á höfuðborgar­svæðinu. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.

Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2025 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2024. Þannig endur­spegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.

 

Helstu verkefni 2025

Framkvæmdaaðili

Breyting á fjárveitingu til verkefnis

Markmið 1: Greiðar samgöngur

Áfram verður unnið að uppbyggingu hafnar­mannvirkja. Meðal helstu verkefna eru endur­bygging og endurbætur hafna á Vopnafirði, Húsavík, í Vestmannaeyjum, á Sauðárkróki og í Njarðvík.

Vegagerðin

Innan ramma

Undirbúningur vegna Sundabrautar heldur áfram þar sem unnið er að mati á umhverfis­áhrifum, útfærslu valkosta, breytingum á skipulagsáætlunum auk samráðs við hagaðila. Í kjölfarið hefst undirbúningur útboðsferlis.

Vegagerðin

Innan ramma

Aukið verður við viðhald vega til þess að komast til móts við aukna umferð, bæði í fjölda ökutækja og þungaflutningum.

Vegagerðin

1 ma.kr.

Markmið 2: Öruggar samgöngur

Átak í uppbyggingu á innanlandsflugvöllum verður tryggt með tilkomu varaflugvallagjalds þar sem lögð verður áhersla á uppbyggingu varaflugvallanna í Reykjavík, á Akureyri og Egilsstöðum. Samhliða verður unnið að upp­byggingu minni lendingarstaða svo þeir geti þjónað hlutverki sínu vegna sjúkra- og almannaflugs.

Isavia ohf.

Innan ramma

Áfram unnið að því að auka öryggi á stofnvegum í kringum höfuðborgarsvæðið með aðskilnaði akstursstefna á Suðurlandsvegi við Gunnarshólma, Vesturlandsvegi á Kjalarnesi og Reykjanesbraut við Straumsvík.

Vegagerðin

2 ma.kr.

Fækkun einbreiðra brúa á hringvegi heldur áfram. Alls mun einbreiðum brúm á hringvegi fækka um þrjár á árinu og tvær utan hringvegar, á Vestfjarðavegi.

Vegagerðin

Innan ramma

Markmið 3: Hagkvæmar samgöngur

Unnið er að endurskoðun á tekjuöflun ríkisins af ökutækjum og umferð með það m.a. að leiðarljósi að fjármagna flýtiverkefni og jarðgangaáætlun.

Innviðaráðuneyti, fjármála- og efnahagsráðuneyti

Innan ramma

Áfram verður unnið að styttingu leiða á vegum, m.a. með framkvæmdum við Hornafjarðarfljót og nýja brú og veg yfir Ölfusá. Þá verður unnið að framkvæmdum á Vestfjarðavegi um Gufu­dalssveit sem samanlagt mun stytta leiðina um 21,6 km, ásamt því að auka öryggi til muna.

Vegagerðin

Innan ramma/ samvinnuverkefni

Markmið 4: Umhverfislega sjálfbærar samgöngur

Unnið verður að uppbyggingu samgönguinnviða allra ferðamáta á höfuðborgarsvæðinu í sam­ræmi við framkvæmdaáætlun samgöngu­sáttmála. Meðal framkvæmda sem unnið verður að er brú yfir Fossvog, Arnarnesvegur, nýir hjóla- og göngustígar ásamt ýmsum aðgerðum í umferðarstýringu.

Innviðaráðuneyti

4 ma.kr.

Umhverfisvænni almenningssamgöngur efldar ásamt innviðum fyrir virka ferðamáta í samræmi við ákvæði aðgerðaáætlunar í loftslagsmálum.

Innviðaráðuneyti

170 m.kr.

Aðkoma ríkisins að almenningssamgöngum á höfuðborgarsvæðinu mótuð og innleidd, í samræmi við ákvæði samgöngusáttmálans.

Innviðaráðuneyti

2,2 ma.kr.

Markmið 5: Jákvæð byggðaþróun

Áframhaldandi átak í uppbyggingu tengivega þar sem áhersla er á að styrkja og leggja bundið slitlag á umferðarlitla tengivegi. Meðal verkefna sem unnið verður að eru endurbætur á Jökul­dalsvegi og Skagavegi. Um báða kafla er akstursleið skólaaksturs.

Vegagerðin

Innan ramma

Ááætlunarflug milli Reykjavíkur og Vest­mannaeyja yfir vetrartímann.

Vegagerðin

30 m.kr.

Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2025 er áætluð 62.264,4 m.kr. og hækkar um 7.801 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 1.206,8 m.kr. Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.

Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:

  1. Fjárheimild til framkvæmda á vegakerfinu er aukin um 3.000 m.kr. vegna nýfram­kvæmda og viðhalds á vegakerfinu en á móti falla niður tímabundin framlög að fjárhæð 1.500 m.kr.
  2. Fjárheimild til þjónustu á vegakerfinu hækkar um 300 m.kr.
  3. Fjárheimild til framkvæmda á flugvöllum er aukin um 80 m.kr. tengt innheimtu á varaflugvallagjaldi og ætlað er til uppbyggingar á varaflugvöllum.
  4. Fjárheimild er aukin um 170 m.kr. í samræmi við aðgerðaáætlun stjórnvalda frá 2020, sbr. aðgerðir um eflingu umhverfisvænni almenningssamgangna og um innviði fyrir virka ferðamáta.
  5. Fjárheimild málaflokksins er aukin um 2.235 m.kr. vegna styrkja til almennings­samgangna til að mæta 33% ábyrgð ríkisins á rekstri Strætó bs. samkvæmt samkomulagi við sveitarfélögin á höfuðborgarsvæðinu tengt endurnýjuðum Samgöngusáttmála höfuð­borgarsvæðisins.
  6. Fjárheimild til Betri samgangna er aukin um 4.000 m.kr. til framkvæmda vegna uppbyggingar samgönguinnviða á höfuðborgarsvæðinu.
  7. Fjárheimild til framkvæmda við vita og hafnir er aukin um 200 m.kr. vegna dýpkunar í Grynnslunum við Hornafjarðarós.
  8. Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 679,3 m.kr.

11.20 Fjarskipti, netöryggi og stafræn þróun

Undir málaflokkinn falla m.a. fjarskipti, þar á meðal fjarskiptaþjónusta og fjarskiptavernd, netöryggi og öryggi net- og upplýsingakerfa mikilvægra innviða, auk margvíslegra verkefna sem varða t.d. meðhöndlun samfélagslegra gagna, rafræna auðkenningu og traustþjónustu sem og tæknilausnir á sviði gervigreindar. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.

Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2025 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2024. Þannig endur­spegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.

 

Helstu verkefni 2025

Framkvæmdaraðili

Breyting á fjárveitingu til verkefnis

Markmið 1: Allri byggð bjóðist aðgangur að áreiðanlegu háhraðanetsambandi og á öllum helstu stofnvegum sé áreiðanlegt farnetssamband

Bæta aðgengi að samfelldu talsambandi og farneti á öllum stofnvegum á láglendi.

Fjarskiptastofa

Innan ramma

Vinna að þátttöku Íslands í áætlun ESB um öryggis­fjarskiptakerfi um gervihnetti.

Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti

Innan ramma

Framkvæmd ríkisstuðnings við ljósleiðaravæðingu í þéttbýli utan markaðssvæða.

Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti

Innan ramma

Markmið 2: Aukin hæfni og nýting netöryggistækni

Uppbygging og starfsemi samstarfsvettvangs um fræðslu, menntun og rannsóknir í netöryggi (Eyvör – NCC-IS) í samræmi við aðgerðaáætlun stjórnvalda á sviði netöryggis.

Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti

Innan ramma

Áframhaldandi þróun á starfsemi og uppbygging sam­starfsvettvangs stjórnvalda og atvinnulífs á sviði net­öryggis.

Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti

Innan ramma

Framkvæmd og eftirfylgni yfir 60 aðgerða í aðgerða­áætlun stjórnvalda í netöryggi.

Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti

Innan ramma

Markmið 3: Öruggara netumhverfi og stafræn þróun

Undirbúningur að endurnýjaðri tilskipun ESB um netöryggi mikilvægra innviða (NIS2).

Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti

Innan ramma

Endurskoðun laga um fjarskipti til að bregðast við aukningu netsvika.

Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti

Innan ramma

Mótun stefnu og regluverks um stafræna þróun, þ.m.t. um endurnot opinberra upplýsinga, gervigreind og rafræna auðkenningu í samræmi við alþjóðlegar skuldbindingar.

Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneyti

Innan ramma

Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2025 er áætluð 2.443 m.kr. og hækkar um 48 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum verðlagsbreytingum en þær nema 72,1 m.kr. Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.

Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:

  1. Fjárheimild málaflokksins hækkar um 335 m.kr. vegna breytts greiðslufyrirkomulags til Íslandspósts vegna alþjónustukvaðar í póstþjónustu.
  2. Fjárheimild málaflokksins lækkar um 123,5 m.kr. þegar tímabundnar tekjur frá DIGITAL Europe Programme, til stuðnings Eyvarar, samstarfsvettvangs um fræðslu, menntun og rannsóknir í netöryggi (NCC-IS), ganga til baka.
  3. Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 16,5 m.kr.

11.30 Stjórnsýsla innviðaráðuneytis

Undir málaflokkinn falla aðalskrifstofa innviðaráðuneytis, fastanefndir, ýmis verkefni og þjónustusamningar, m.a. við Slysavarnafélagið Landsbjörg. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.

Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2025 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2024. Þannig endur­spegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.

 

Helstu verkefni 2025

Framkvæmdaraðili

Breyting á fjárveitingu til verkefnis

Markmið 1: Aukinn árangur og þjónusta við borgara og atvinnulíf

Úttekt á almennri lagaumgjörð og stjórnsýslu sem heyrir undir ráðuneytið.

Innviðaráðuneyti

Innan ramma

Frekari einföldun regluverks með áherslu á þjónustumiðaða stjórnsýslu.

Innviðaráðuneyti

Innan ramma

Staða leigjenda bætt með nýju réttarúrræði sem tryggir aðilum leigusamnings öfluga og skilvirka úrlausn ágreinings sem upp kann að koma, þ.m.t. um sanngirni leigufjárhæðar.

Innviðaráðuneyti

20 m.kr.

Frekari samhæfing stefna og áætlana.

Innviðaráðuneyti

Innan ramma

Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2025 er áætluð 1.254,3 m.kr. og hækkar um 80 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 67,6 m.kr. Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.

Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:

  1. Fjárheimild málaflokksins hækkar um 62,5 m.kr., sem ráðstafað verður í ýmis útgjaldamál. Þar af er 25 m.kr. útgjaldasvigrúm sem ætlað var árið 2023 en var frestað sem hluta af aðgerðum stjórnvalda til að bregðast við þenslu í hagkerfinu og 37,5 m.kr. útgjaldasvigrúm sem tímabundið var ráðstafað á málefnasvið 31 kemur til baka inn í ramma málefnasviðsins.
  2. Fjárheimild málaflokksins hækkar um 20 m.kr. vegna aukinna framlaga til kæru­nefndar húsamála til að bæta réttarstöðu leigjenda.
  3. Hlutdeild málaflokksins í aðhaldskröfu málefnasviðsins nemur 2,5 m.kr. og er hlutfallslega skipt niður á verkefni.
Til baka
Var efnið hjálplegt?
Takk fyrir

Ábendingin verður notuð til að bæta gæði þjónustu og upplýsinga á vef Stjórnarráðsins. Hikaðu ekki við að hafa samband ef þig vantar aðstoð.

Af hverju ekki?

Yfirlit

Hafa samband

Ábending / fyrirspurn
Ruslvörn
Vinsamlegast svaraðu í tölustöfum

Ef um er að ræða áríðandi erindi til borgaraþjónustu utanríkisráðuneytisins þá skal senda póst á [email protected]

Upplýsingar um netföng, símanúmer og staðsetningu ráðuneyta