Peningaútgáfa - valkostir í peningakerfum
Í dag var gefin út skýrslan Money Issuance – alternative monetary systems sem KPMG vann fyrir forsætisráðuneytið. Að því tilefni stóðu forsætisráðuneytið og KPMG fyrir ráðstefnu um efnið í morgun. Martin Wolf frá Financial Times og Már Guðmundsson, seðlabankastjóri, héldu erindi og sátu í pallborði ásamt Frosta Sigurjónssyni, þingmanni og formanni efnahags- og viðskiptanefndar Alþingis og Ásgeiri Jónssyni, dósent og forseta Hagfræðideildar HÍ.
Þegar viðskiptabankar veita lán búa þeir til peninga með útgáfu innlána á innlánsreikningum viðskiptavina sinna. Þetta þenur út efnahagsreikninga bankanna sem seðlabankar hafa takmarkaða getu til að stemma stigu við. Upptaka þjóðpeningakerfis myndi færa peningaútgáfu frá viðskiptabönkum til ríkisins og seðlabankans.
Í skýrslunni ber KPMG saman grundvallaratriði þjóðpeningakerfisins og núverandi kerfis. Samanburðurinn leiðir í ljós að innleiðing þjóðpeningakerfis:
- Umbreytir peningum, í formi innlána, frá því að vera skuldir viðskiptabanka til seðlabanka.
- Fjarlægir heimild viðskiptabanka til þess að gefa út peninga og aðskilur greiðslumiðlun frá efnahagsreikningum þeirra.
- Gefur ríkinu möguleika á að setja nýja peninga í umferð í gegnum fjárlög og auka þannig ráðstöfunartekjur og eigið fé heimila og fyrirtækja án þess að hækka skuldsetningu ríkisins.
- Hefur ekki áhrif á greiðslumiðlun frá sjónarhorni heimila og fyrirtækja.
Fjölbreytileiki og umfang áhrifa af upptöku nýs peningakerfis samkvæmt rannsóknum bendir til mikilvægis frekari rannsókna á þessu sviði. Ítarlegra rannsókna er þörf varðandi ákjósanlegt skipulag peningakerfisins, umbreytingaáætlun, greiðslumiðlunarkerfið og peningastefnu undir nýju kerfi. Þá er mikilvægt að frekari rannsóknir verði gerðar á áhrifum á opinber fjármál, fjármálamarkaði, fjármálastöðugleika og raunhagkerfið.