Nr. 196/2022 Úrskurður

 KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA

Hinn 23. júní 2022 er kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður nr. 196/2022

í stjórnsýslumáli nr. KNU22040003

Beiðni [...]um endurupptöku

I.       Málsatvik

Hinn 4. nóvember 2021 staðfesti kærunefnd útlendingamála ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 24. júní 2021, um að taka umsókn einstaklings er kveðst heita [...], vera fæddur [...]og vera ríkisborgari Sýrlands (hér eftir nefndur kærandi), um alþjóðlega vernd á Íslandi ekki til efnismeðferðar og vísa honum frá landinu. Niðurstaða kærunefndar var birt kæranda 8. nóvember 2021.

Hinn 2. apríl 2022 barst kærunefnd beiðni kæranda um endurupptöku. Upplýsingar um málsmeðferð í máli kæranda bárust kærunefnd frá Útlendingastofnun 5. apríl 2022 og stoðdeild ríkislögreglustjóra 6. apríl 2022. Þá bárust frekari upplýsingar frá kæranda 10. júní 2022.

Af greinargerð kæranda má ætla að beiðni hans um endurupptöku málsins byggi á 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

II.        Málsástæður og rök kæranda

Beiðni kæranda um endurupptöku málsins byggir á því að meira en 12 mánuðir séu nú liðnir frá því að hann lagði fram umsókn um alþjóðlega vernd hér á landi, en tafir á afgreiðslu málsins séu ekki á hans ábyrgð. Með vísan til 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016 skuli umsókn kæranda því tekin til efnismeðferðar hér á landi. Kærandi vísar til þess að samkvæmt stjórnsýsluframkvæmd hafi afgreiðsla umsóknar í skilningi framangreinds ákvæðis miðast við umsóknardag annars vegar og hins vegar þegar endanleg niðurstaða stjórnvalda sé framkvæmd með flutningi til viðtökuríkis. Þar sem 12 mánuðir séu nú liðnir og kærandi sé enn á landinu telur hann að stjórnvöldum sé skylt að taka umsókn hans um alþjóðlega vernd á Íslandi til efnismeðferðar hér á landi.

III.       Niðurstaða kærunefndar útlendingamála

Samkvæmt 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 á aðili máls rétt á því að mál sé tekið upp á ný ef ákvörðun hefur byggst á ófullnægjandi eða röngum upplýsingum um málsatvik eða íþyngjandi ákvörðun um boð eða bann hefur byggst á atvikum sem breyst hafa verulega frá því að ákvörðun var tekin.

Í 1. mgr. 40. gr. laga nr. 80/2016 um útlendinga kemur fram að flóttamaður skv. 37. gr. laganna, sem er hér á landi eða kemur hér að landi, hefur samkvæmt umsókn rétt á að fá hér alþjóðlega vernd. Stjórnvöldum er þó heimilt, á grundvelli a-, b- og c-liðar 1. mgr. 36. gr. laganna, að taka umsókn ekki til efnismeðferðar við þær aðstæður sem tilgreindar eru í umræddum stafliðum.

Í 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga kemur fram að ef svo standi á sem greini í 1. mgr. skuli þó taka umsókn um alþjóðlega vernd til efnismeðferðar ef útlendingurinn hefur slík sérstök tengsl við landið að nærtækast sé að hann fái hér vernd eða ef sérstakar ástæður mæli annars með því. Ef meira en 12 mánuðir hafa liðið frá því að umsókn um alþjóðlega vernd barst fyrst íslenskum stjórnvöldum og tafir á afgreiðslu hennar eru ekki á ábyrgð umsækjanda sjálfs skal taka hana til efnismeðferðar.

Af orðalagi 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga leiðir að umrætt 12 mánaða tímabil hefst þegar umsækjandi leggur fyrst fram umsókn um alþjóðlega vernd hjá stjórnvöldum. Þá hefur í úrskurðum kærunefndar verið lagt til grundvallar að tímabilinu ljúki þegar endanleg niðurstaða stjórnvalda er framkvæmd með flutningi umsækjanda til viðtökuríkis eða þegar kærandi fer úr landi sjálfviljugur eftir að ákvörðun í máli hans hefur verið tekin.

Kærunefnd telur að túlka beri 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga á þann hátt að þó að 12 mánaða fresturinn sé liðinn verði umsókn ekki tekin til efnismeðferðar af þeim sökum ef tafir á málsmeðferð eða flutningi verði fyrst og fremst raktar til athafna eða athafnaleysis umsækjanda sem hann ber sjálfur ábyrgð á, nema þær tafir hafi verið óverulegar og ljóst er að hægt hefði verið að flytja kæranda áður en 12 mánaða fresturinn var liðinn.

Kærandi sótti um alþjóðlega vernd á Íslandi 29. mars 2021 og rann því umræddur 12 mánaða frestur út á miðnætti 29. mars 2022. Kemur því til skoðunar hvort tafir á afgreiðslu umsóknar kæranda séu á ábyrgð hans sjálfs, sbr. 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.

Hinn 4. apríl 2022 óskaði kærunefnd útlendingamála eftir upplýsingum frá Útlendingastofnun og stoðdeild. Sneri fyrirspurn nefndarinnar að því hvort tafir hefðu orðið á meðferð umsóknar kæranda og ef svo væri, hvort tafir væru á ábyrgð kæranda, sbr. 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.

Í svari Útlendingastofnunar, sem barst 5. apríl 2022, kemur fram að Útlendingastofnun líti ekki svo á að kærandi hafi tafið mál sitt. Stofnunin hafi hins vegar ekki upplýsingar um hvort umsækjandi hafi tafið mál sitt er varðar flutning hans frá landinu og vísar til stoðdeildar hvað það varðar.

Í svari stoðdeildar ríkislögreglustjóra, dags. 6. apríl 2022, kemur fram að verkbeiðni hafi borist stoðdeild frá Útlendingastofnun 17. nóvember 2021. Hinn 30. nóvember 2021 hafi stoðdeild haft samband við kæranda símleiðis en hann ekki svarað. Stoðdeild hafi sent á kæranda skilaboð í farsíma hans á ensku og arabísku um að mæta í viðtal hjá stoðdeild daginn eftir 1. desember 2021, klukkan 12. Kærandi hafi hringt til baka samdægurs og sagt að lögmaður hans hafi ráðlagt honum að mæta ekki. Kæranda hafi verið tjáð að hann yrði að mæta og hann boðist til að koma 2. desember 2021. Kærandi hafi mætt 2. desember 2021 og honum verið kynnt „Tilkynning um framkvæmd frávísunar frá Íslandi til Grikklands“ með aðstoð arabísks túlks. Kærandi hafi neitað að vinna með íslenskum stjórnvöldum og greint frá því að hann biði eftir niðurstöðu dóms í máli sínu. Hinn 28. mars 2022 hafi kærandi komið í Bæjarhraun 18 og óskað eftir að fá skilríki sín en hann væri að flytja til Noregs með norskri unnustu sinni. Kærandi hafi framvísað farmiða til Noregs og greint frá því að ætla draga til baka málaferli sín gagnvart íslenskum stjórnvöldum og skrifað undir yfirlýsingu þess efnis.

Með tölvubréfum kærunefndar, dags. 25. maí og 10. júní 2022 var óskað eftir upplýsingum frá kæranda hvort hann væri enn staddur hér á landi í ljósi framangreindra gagna sem bárust frá stoðdeild. Í svari frá kæranda, dags. 10. júní 2022, kom fram að hann væri kominn aftur til Grikklands.

Líkt og að framan greinir hefur í úrskurðum kærunefndar verið lagt til grundvallar að 12 mánaða tímabilinu ljúki þegar endanleg niðurstaða stjórnvalda er framkvæmd með flutningi umsækjanda til viðtökuríkis eða þegar kærandi fer úr landi sjálfviljugur. Í ljósi þess að kærandi er farinn af landi brott er það mat kærunefndar að afgreiðslu máls hans er lokið hér á landi og á hann því ekki rétt á efnismeðferð vegna tafa á afgreiðslu þess, sbr. 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.

Að framangreindu virtu er það niðurstaða kærunefndar að synja beiðni kæranda um endurupptöku.

Úrskurðarorð:

Kröfu kæranda er hafnað.

The appellant‘s request is denied.

Tómas Hrafn Sveinsson

Bjarnveig Eiríksdóttir                                                             Sandra Hlíf Ocares