Ísland hækkar framlag vegna kynbundins ofbeldis á neyðarsvæðum

Ísland lýsti yfir fullum stuðningi í baráttunni gegn kynferðislegu og kynbundu ofbeldi á neyðarsvæðum á áheitaráðstefnu sem haldin var í Ósló í lok síðustu viku. Mikil áhersla er lögð á málaflokkinn í mannúðarstarfi Íslands. „Ein af hverjum þremur konum og stúlkum verða fyrir kynferðislegu ofbeldi á ævinni og þetta hlutfall er enn hærra þar sem neyð ríkir eins og á átakasvæðum og hamfarasvæðum. Ísland leggur sitt lóð á vogarskálar til að bregðast við þessu ófremdarástandi,“ segir Guðlaugur Þór Þórðarson utanríkisráðherra.

Kristín A. Árnadóttir, sendiherra jafnréttismála, ávarpaði ráðstefnuna og tilkynnti fyrir Íslands hönd um eitt hundrað þúsund Bandaríkjadala viðbótarframlag til Mannfjöldasjóðs Sameinuðu þjóðanna (UNFPA) til stuðla að bættri kyn- og frjósemisheilsu kvenna og stúlkna í Jemen. Fram kom að fyrr á þessu ári lagði Ísland fram 550 þúsund Bandaríkjadali til sama verkefnis og heildarframlagið nemur því 650 þúsund Bandaríkjadölum, eða um 78 milljónir íslenskra króna. Einnig kom fram í máli hennar að Ísland leggur víðar fram stuðning til baráttunnar gegn kynbundnu og kynferðislegu ofbeldi, þar á meðal í Malaví, Mósambík og meðal sýrlenskra flóttamanna í Tyrklandi.

Þetta var fyrsta ráðstefna sinnar tegundar og markmið hennar var að auka pólitíska vitund um vandamálið og tryggja meira fjármagn til baráttunnar gegn því. Stjórnvöld Noregs, Íraks, Sómalíu og Sameinuðu arabísku furstadæmanna, ásamt Samhæfingarskrifstofu aðgerða SÞ í mannúðarmálum (OCHA), Mannfjöldasjóði SÞ (UNFPA) og Alþjóðaráði Rauða krossins (ICRC), stóðu að ráðstefnunni með stuðningi frá Hjálparstarfi kirkjunnar í Noregi.

Á ráðstefnunni voru leidd saman fórnarlömb ofbeldis sem sögðu sögur sínar, sérfræðingar í málaflokknum, á þriðja hundrað staðbundin og alþjóðleg borgarasamtök, hreyfing Alþjóða Rauða krossins og Rauða hálfmánans, fulltrúar 90 þjóðríkja, ásamt fjölda alþjóðaleiðtoga og fulltrúa fjölþjóðastofnana. Erna Solberg, forsætisráðherra Noregs, opnaði ráðstefnuna og hvatti til að við hættum að sætta okkur við að nauðganir séu notaðar sem vopn í átökum. Denis Mukwege, kongólski kvensjúkdómalæknirinn og handhafi friðarverðlauna Nóbels árið 2018, sagði í ræðu að kynferðisleg og kynbundin ofbeldisverk væru skipulega notuð í hernaði og að gerendur væru næstum aldrei dregnir til ábyrgðar. Hann lagði áherslu á að réttlæti verði að ná fram að ganga, um væri að ræða hulinn hrylling og sár sem væru ósýnileg.

Um fimmtíu ríki, SÞ stofnanir, félagasamtök og aðrir lögðu fram skriflegar skuldbindingar um aðgerðir eða fjármuni. Því til viðbótar greindu margir aðrir aðilar frá sérstökum aðgerðum og pólitískum vilja til að taka þátt í baráttunni um að binda enda á ofbeldið. Hundruð áheita voru tilkynnt um umbætur í regluverki, lagarömmum og útfærslu, bætta þjónustu á sviði varna og viðbragða, forystu og samhæfingu, ásamt öðrum sérstökum aðgerðum tengdum tilteknum svæðum og málefnum. Sérstök áhersla var lögð á útfærslu lagaramma og stefnumótunar, sem og að auka stuðning til að tryggja að þjónusta sem mæti þörfum fórnalamba, ummönnum og vernd séu til staðar á öllum neyðarsvæðum.

Ríflega 20 framlagsríki tilkynntu um áheit upp á samtals 363 milljónir Bandaríkjadala til málaflokksins næstu ár, þar af 226 milljónir Bandaríkjadala á árinu 2019. Til viðbótar var tilkynnt um óeyrnamerkt framlög til mannúðarstofnana til að vinna að því að koma í veg fyrir og bregðast við kynferðislegu ofbeldi.