Fréttir af aðgerðinni

Febrúar 2025  Aðgerðin er komin vel á veg. Búið er að halda vinnustofur með þátttökusveitarfélögunum fimm þar sem skimað var fyrir helstu aðsteðjandi áhættum tengdum loftslagsbreytingum. Út frá niðurstöðum var ákveðið að staðfæra RAST aðferðafræðina (Regional Adaptation Support Tool) að íslenskum aðstæðum. RAST er verkfæri sem tekur mið af ákveðnum atriðum hjá sveitarfélaginu m.t.t. þeirrar náttúruvár sem verið er að skoða. RAST nýtist sveitarfélögum til að greina tjónnæmi og aðlögunargetu út frá tölulegum skala. Gildin eru sameinuð til að fá út heildarmat á viðkvæmni sveitarfélags gagnvart áhrifum náttúruvár. Búið er að greina þessi atriði með sveitarfélögunum og útbúa mat fyrir hvert þeirra. Að meðaltali er viðkvæmni metinn 3,7 af 5 mögulegum, sem þýðir að viðkvæmni sveitarfélaganna gagnvart loftslagstengdri náttúruvá er mikil. Haldnar hafa verið vinnustofur til að aðstoða sveitarfélögin við að kanna hvaða aðlögunarmöguleikar og aðgerðir standa þeim til boða og hvernig megi koma þeim inn í stefnur, áætlanir og í framkvæmd. Vonir standa til að aðlögunarmöguleikar og aðgerðir sem hafa orðið til í samstarfi við sveitarfélögin verði grunnur að frekari samtali og ákvarðanatöku sveitarfélaganna til að framkvæma nauðsynlegar aðlögunaraðgerðir.

Janúar 2024  Aðgerðin er fullmótuð, búið að skipa framkvæmdateymi og gera samstarfssamning til tveggja ára. Fimm sveitarfélög voru valin til þátttöku (Akureyrarbær, Reykhólahreppur, Fjallabyggð, Reykjanesbær og Sveitarfélagið Hornafjörður) þar sem mismunandi loftslagsvá er til skoðunar. Verkefnið hefur verið kynnt helstu hag- og samstarfsaðilum (stofnunum, ráðuneytum o.fl.) og myndaður sérfræðingahópur til samráðs. Fjarfundir hafa verið haldnir með fulltrúum allra þátttökusveitarfélaga og vinnustofur haldnar í 3 af 5 þátttökusveitarfélögum þar sem framkvæmd var áhættuskimun í samstarfi við starfmenn sveitarfélagsins, fulltrúum atvinnugreina og annarra hagaðila á svæðinu. Vinnustofur í þeim tveimur þátttökusveitarfélögunum sem eftir eru fara fram í janúar 2024.

16. nóvember 2023  Vel sóttar vinnustofur um áhrif og afleiðingar loftslagsbreytinga á sveitarfélög.

9. október 2023  C.10 Fréttabréf - október 2023.

19. október 2023  Loftslagsþolin sveitarfélög til framtíðar: fyrsta aðlögunaraðgerð íslenskra stjórnvalda.

16. apríl 2023  Innslag um verkefnið í hádegisfréttum RÚV (byrjar á 10.mín).

11. mars 2023  Fimm sveitarfélög taka þátt í verkefni um aðlögun íslenskra sveitarfélaga að áhrifum loftslagsbreytinga.

7. nóvember 2022  Óskað eftir sveitarfélögum til þátttöku við að þróa aðlögunaraðgerðir.

9. september 2022  Samtalið um aðlögun sveitarfélaga að áhrifum loftslagsbreytinga er hafið.

Tengiliðir    

Magnús Örn Agnesar Sigurðsson, umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytinu - [email protected] og Magnús Freyr Sigurkarlsson, Byggðastofnun - [email protected] 

Markmið: Að heildræn nálgun á aðlögun sveitarfélaga að áhrifum loftslagsbreytinga verði mótuð.

Stutt lýsing: Stigin verði fyrstu skrefin í mótun heildrænnar nálgunar á aðlögun að áhrifum loftslagsbreytinga í byggðum landsins. Tilviksrannsóknir verði framkvæmdar í litlum hópi ólíkra sveitarfélaga, t.d. hvað varðar fjarlægð frá sjó, þéttbýli, landslag, gróðurlendi og atvinnustarfsemi, með það að markmiði að þróa aðferðafræði sem nýtast muni á seinni stigum sem leiðarvísir fyrir íslensk sveitarfélög til frekari greininga á áhættu, tjónnæmi og aðlögunarþörf, sem og við uppsetningu aðlögunaráætlana. Horft verði til sambærilegra áhættugreininga erlendis frá, sér í lagi þeirra sem sveitarfélög hérlendis hafa tekið þátt í. Niðurstöðurnar verði einnig nýttar í norrænt samstarfsverkefni um aðlögun smærri samfélaga á norðurslóðum.

• Ábyrgð: Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytið. 
• Framkvæmdaraðili: Veðurstofa Íslands, Skipulagsstofnun og Byggðastofnun.
• Dæmi um samstarfsaðila: Samband íslenskra sveitarfélaga, sveitarfélög, landshlutasamtök, ráðuneyti, stofnanir, háskólar og norræna ráðherranefndin.
• Tímabil: 2022–2024.
• Tenging við aðrar stefnur/áætlanir: Stefna um aðlögun að loftslagsbreytingum, lands¬skipulagsstefna, aðlögunaráætlun (í vinnslu, mars 2022).
• Tenging við heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna: Styður markmið 13.1–13.3.
• Tillaga að fjármögnun: Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytið.