Allsherjarúttekt Sameinuðu þjóðanna: Staða tilmæla
| |
Þegar komið til framkvæmda |
|
Viðvarandi verkefni |
|
Í vinnslu |
|
Til skoðunar |
Tilmæli | Staða | Ábyrgð |
|---|---|---|
Viðurkenning alþjóðlegra viðmiða | ||
| Fullgilda og innleiða Samninginn um réttindi fatlaðs fólks. (Tilmæli nr. 115.25) | Þegar komið til framkvæmda | Dómsmálaráðuneytið og félagsmálaráðuneytið |
| Fullgilda valfrjálsa bókun við Samninginn gegn pyndingum. (Tilmæli nr. 115.1 – 115.13 og 115.19) | Þegar komið til framkvæmda | Dómsmálaráðuneytið |
| Fullgilda Alþjóðasamninginn um vernd gegn mannshvörfum. (Tilmæli nr. 115.10 – 115.19) | Í vinnslu | Dómsmálaráðuneytið |
| Fullgilda Samninginn um stöðu ríkisfangslausra og Samninginn um aðgerðir gegn ríkisfangsleysi. (Tilmæli nr. 115.19) | Þegar komið til framkvæmda | Dómsmálaráðuneytið |
| Fullgilda Samning Evrópuráðsins (Istanbúl-samninginn) um forvarnir og aðgerðir til að spyrna við ofbeldi gegn konum og heimilisofbeldi. (Tilmæli nr. 115.20) | Þegar komið til framkvæmda | Dómsmálaráðuneytið |
| Fullgilda Samninginn um afnám allrar mismununar er varðar menntun. (Tilmæli nr. 117.10) | Þegar komið til framkvæmda | Mennta- og menningarmálaráðuneytið |
Fyrirvarar | ||
| Endurskoða fyrirvara við Alþjóðasamninginn um borgaraleg og stjórnmálaleg réttindi. (Tilmæli nr. 117.12) | Þegar komið til framkvæmda | Dómsmálaráðuneytið |
Samstarf við mannréttindanefndir | ||
| Leggja fram þær skýrslur sem eru komnar fram yfir skilafrest til viðeigandi mannréttindanefnda. (Tilmæli nr. 115.21) | Þegar komið til framkvæmda | Dómsmálaráðuneytið |
Samstarf milli ríkja og þróunaraðstoð | ||
| Mæta opinberu markmiði um þróunarhjálp sem er 0,7% af vergum þjóðartekjum. (Tilmæli nr. 117.20) | Í vinnslu | Utanríkisráðuneytið |
Stjórnarskrá og löggjöf | ||
| Halda áfram að breyta landslögum í samræmi við alþjóðlegar mannréttindaskuldbindingar. (Tilmæli nr. 115.23) | Viðvarandi verkefni | Dómsmálaráðuneytið |
| Innleiða í landslög samninginn um réttindi fatlaðs fólks. (Tilmæli nr. 115.24) | Viðvarandi verkefni | Félagsmálaráðuneytið og dómsmálaráðuneytið |
Innlend mannréttindastofnun | ||
| Gera ráðstafanir til að setja á fót sjálfstæða innlenda mannréttindastofnun í samræmi við Parísarviðmiðin. (Tilmæli nr. 115.26 -115.41) | Í vinnslu | Dómsmálaráðuneytið |
Landsáætlun um mannréttindi | ||
| Þróa heildstæða landsáætlun um mannréttindi. (Tilmæli nr. 115.39-115.42) | Til skoðunar | Dómsmálaráðuneytið |
| Tryggja að ný landsaðgerðaáætlun feli í sér matskerfi. (Tilmæli nr. 115.93, 117.18 og 117.19) | Til skoðunar | Dómsmálaráðuneytið |
Góðir stjórnarhættir | ||
| Bæta fjármálaeftirlitskerfi til að tryggja betra eftirlit og gagnsæi til að koma í veg fyrir spillingu og skattsvik. (Tilmæli nr. 117.23) | Viðvarandi verkefni | Fjármála- og efnhagsráðuneytið, forsætisráðuneytið, dómsmálaráðuneytið |
Jafnræði og bann við mismunun | ||
| Innleiða löggjöf sem felur í sér vernd gegn mismunun intersex fólks. (Tilmæli nr. 115.44) | Í vinnslu | Forsætisráðuneytið |
| Innleiða heildstæða löggjöf sem bannar mismunun. (Tilmæli nr. 115.45-115.47 og 115.49-115.50) | Í vinnslu | Forsætisráðuneytið |
| Íhuga að taka upp löggjöf sem bannar mismunun og koma á fót sérstakri stofnun sem berst gegn kynþáttamisrétti og mismunun sem gæti haft víðtækari markmið á sviði mannréttinda almennt. (Tilmæli nr. 117.24) | Í vinnslu | Forsætisráðuneytið og dómsmálaráðuneytið |
Kynþáttamisrétti | ||
| Vinna með skilvirkum hætti gegn kynþáttamisrétti og hatursorðræðu og hatursglæpum, mismunun vegna þjóðernisuppruna og trúarbragða, kynþáttafordómum og útlendingahatri, og berjast gegn hatursglæpum með löggjöf, lagaframkvæmd og með stjórnvaldsaðgerðum. (Tilmæli nr. 115.51-115.55, 115.57 og 117.27-117.28) | Viðvarandi verkefni | Dómsmálaráðuneytið og forsætisráðuneytið |
| Íhuga að taka upp ákvæði í refsilöggjöf þar sem kynþáttafordómar teljast aðstæður sem auka á saknæmi og leiði til refsiþyngingar. (Tilmæli nr. 115.56) | Í vinnslu | Dómsmálaráðuneytið |
Viðskipti og mannréttindi | ||
| Tryggja að áætlanir, löggjöf, reglugerðir og fullnusturáðstafanir þjóni þeim tilgangi að koma í veg fyrir þátttöku fyrirtækja í illri meðferð á átakasvæðum, þar með talið við aðstæður sem upp koma við hernám erlends ríkis. (Tilmæli nr. 117.22) | Til skoðunar | Atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið og utanríkisráðuneytið |
| Hefja ferli til að móta og innleiða aðgerðaáætlun um viðskipti og mannréttindi í samræmi við leiðbeinandi meginreglur Sameinuðu þjóðanna um viðskipti og mannréttindi. (Tilmæli nr. 117.21) | Í vinnslu | Atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið og utanríkisráðuneytið |
Réttur til lífs | ||
| Fylgja eftir samþykkt á aðgerðaáætlun um forvarnir gegn öllum tegundum ofbeldis með það að markmiði að styrkja ramma fyrir verndun allra fórnarlamba, sér í lagi þeirra sem tilheyra viðkvæmum hópum. (Tilmæli nr. 115.62) | Þegar komið til framkvæmda | Dómsmálaráðuneytið |
Bann við pyndingum og grimmilegri, ómannlegri og vanvirðandi háttsemi | ||
| Setja á fót án tafar skilvirkt, vel mannað og vel búið innlent forvarnarkerfi í samræmi við valkvæða bókun við samninginn gegn pyndingum. (Tilmæli nr. 115.8) | Þegar komið til framkvæmda | Dómsmálaráðuneytið |
Bann við þrælahaldi, mansal | ||
| Leggja ríkari áherslu á vinnu við að innleiða áætlun til að sporna gegn mansali. (Tilmæli nr. 115.60) | Viðvarandi verkefni | Dómsmálaráðuneytið |
| Auka viðleitni til að saksækja og sakfella gerendur í mansalsmálum með þjálfun rannsakenda, saksóknara og dómara í að greina og sækja slík mál. (Tilmæli nr. 115.59) | Viðvarandi verkefni | Dómsmálaráðuneytið |
| Auka áherslu á eftirlit og yfirsýn yfir vinnumarkaðinn. Auka vernd gegn mismunun og tryggja fleiri úrræði er lúta að réttindum einstaklinga sem eru þolendur mansals. (Tilmæli nr. 115.61) | Viðvarandi verkefni | Dómsmálaráðuneytið og félagsmálaráðuneytið |
| Útrýma kynferðisofbeldi gegn börnum og mansali með börn. (Tilmæli nr. 117.37) | Viðvarandi verkefni | Dómsmálaráðuneytið |
Kynbundið ofbeldi og heimilisofbeldi | ||
| Tryggja fullnægjandi lagavernd og endurhæfingu þolenda kynferðisofbeldis. (Tilmæli nr. 117.36) | Viðvarandi verkefni | Dómsmálaráðuneytið og félagsmálaráðuneytið |
| Framkvæma aðgerðir til eftirfylgni sem tengjast innleiðingu laga og herferða til vitundarvakningar og miða að því að draga úr heimilisofbeldi. Tryggja að refsilög séu viðeigandi og fullnægjandi til þess að taka á heimilis- og kynferðisofbeldi. (Tilmæli nr. 115.84 og 115.88) | Viðvarandi verkefni | Dómsmálaráðuneytið og félagsmálaráðuneytið |
| Efla ráðstafanir til að auka vitund um heimilisofbeldi. Auka skilning dómara, saksóknara, lögreglu og hlutaðeigandi heilbrigðisstarfsfólks á heimilisofbeldi. Fylgja eftir aðgerðum sem tengjast innleiðingu laga og herferða til vitundarvakningar og miða að því að draga úr heimilisofbeldi. (Tilmæli nr. 115.86, 115.78 og 115.84) | Viðvarandi verkefni | Dómsmálaráðuneytið |
| Uppfæra áætlun gegn heimilisofbeldi og kynferðisofbeldi. Leggja sérstaka áherslu á að berjast gegn heimilisofbeldi og kynferðisofbeldi með því að innleiða nýja aðgerðaáætlun og tryggja að í henni sé þjónusta við þolendur kynferðisofbeldis efld, bæði fyrir konur og stúlkur og fyrir innflytjendur og þá sem tilheyra minnihlutahópum. (Tilmæli nr. 115.82, 115.83 og 115.22) | Þegar komið til framkvæmda | Dómsmálaráðuneytið og félagsmálaráðuneytið |
| Bæta aðgengi að réttarkerfinu fyrir konur sem eru þolendur heimilisofbeldis og kynbundins ofbeldis. Fylgjast náið með rannsókn og saksókn mála sem varða heimilisofbeldi og kynferðisofbeldi, og bæta aðgengi að réttarkerfinu fyrir þolendur slíks ofbeldis. Auka skilning dómara, lögreglu, saksóknara og annars viðeigandi fagfólks á ofbeldi af þessu tagi. Tryggja að þolendur heimilisofbeldis, kynbundins ofbeldis og kynferðisofbeldis geti tilkynnt tilfelli og kært án ótta við neikvæðar afleiðingar þess að tapa málum fyrir dómstólum. (Tilmæli nr. 115.87, 115.89 og 117.34) | Viðvarandi verkefni | Dómsmálaráðuneytið |
| Gera markvissari ráðstafanir til þess að vinna gegn kynbundnu ofbeldi, kynferðisofbeldi og brotum gegn konum með sérstaka áherslu á konur af erlendum uppruna og konur með fötlun. (Tilmæli nr. 115.75-115.76) | Viðvarandi verkefni | Dómsmálaráðuneytið, forsætisráðuneytið og félagsmálaráðuneytið |
| Hrinda í framkvæmd nýrri aðgerðaáætlun í baráttunni gegn kynferðisofbeldi. Taka upp landsáætlun gegn kynferðisofbeldi og heimilisofbeldi sem tekur mið af sérstökum þörfum og viðkvæmri stöðu kvenna af erlendum uppruna og fatlaðra kvenna. (Tilmæli nr. 115.79-115.81) | Þegar komið til framkvæmda | Forsætisráðuneytið, dómsmálaráðuneytið og félagsmálaráðuneytið |
| Styðja við áætlanir um vitundarvakningu og verkefni um ofbeldi gegn konum, þar með talið þjálfunaráætlunum sem miða að því að auka nærgætni við brotaþola og viðkvæma stöðu þeirra. (Tilmæli nr. 115.77) | Viðvarandi verkefni | Dómsmálaráðuneytið, félagsmálaráðuneytið og forsætisráðuneytið |
| Taka á orsökum fjölda sýknudóma í kynferðisofbeldismálum gegn konum. (Tilmæli nr. 115.85) | Viðvarandi verkefni | Dómsmálaráðuneytið og forsætisráðuneytið |
Skoðana- og tjáningarfrelsi | ||
| Á meðan haldið er áfram að vernda skoðana- og tjáningarfrelsi í samræmi við 73. grein stjórnarskrárinnar, viðhalda 233. grein a. lið hegningarlaga og 27. grein fjölmiðlalaga sem beinlínis banna hatursorðræðu, sem og að hvetja til haturs. (Tilmæli nr. 115.58) | Þegar komið til framkvæmda | Dómsmálaráðuneytið |
Aðgangur að dómstólum og réttlát málsmeðferð | ||
| Gera ráðstafanir til að tryggja að dómstólar séu í aðstöðu til að beita þeim meginreglum sem stafa af Mannréttindasáttmála Evrópu. (Tilmæli nr. 117.15) | Viðvarandi verkefni | Dómsmálaráðuneytið |
Réttindi sem varða hjúskap og fjölskyldu | ||
| Veita fjölskyldunni vernd sem náttúrulegri grundvallareiningu í samfélaginu. (Tilmæli nr. 117.32) | Þegar komið til framkvæmda | Dómsmálaráðuneytið og félagsmálaráðuneytið |
Réttur til félagslegs öryggis | ||
| Endurskoða félagslegt bótakerfi til aðstoðar fjölskyldum í viðkvæmri stöðu. (Tilmæli nr. 117.30) | Viðvarandi verkefni | Félagsmálaráðuneytið ásamt fleiri ráðuneytum |
Réttur til menntunar | ||
| Halda áfram vinnu og forvörnum í baráttunni gegn mismunun, sérstaklega í garð fatlaðra einstaklinga, einkum með tilliti til réttar til menntunar og félagslegrar aðstoðar. (Tilmæli nr. 115.97) | Viðvarandi verkefni | Félagsmálaráðuneytið og mennta- og menningarmálaráðuneytið |
| Taka frekari skref til að auka fjármagn til opinberrar menntunar og halda áfram að bæta aðstöðu barna í skólum. (Tilmæli nr. 117.31) | Viðvarandi verkefni | Mennta- og menningarmálaráðuneytið |
Þátttaka kvenna í stjórnmálum og opinberu lífi | ||
| Stuðla að pólitískri þátttöku kvenna í opinberum valdastöðum. (Tilmæli nr. 115.63) | Viðvarandi verkefni | Forsætisráðuneytið og samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytið, ásamt fleiri ráðuneytum |
Mismunun gegn konum og staða kvenna | ||
| Halda áfram virkum aðgerðum til að tryggja fullt jafnrétti kynjanna í menntun og á vinnumarkaði. (Tilmæli nr. 115.70 og 115.73) | Viðvarandi verkefni | Forsætisráðuneytið og mennta- og menningarmálaráðuneytið |
| Efla viðleitni til að auka vitund meðal kvenna og stúlkna um réttindi þeirra samkvæmt samningnum um afnám allrar mismununar gegn konum og einstaka kæruleiðum sem áformuð eru í valkvæðri bókun við samninginn. (Tilmæli nr. 115.65) | Viðvarandi verkefni | Forsætisráðuneytið |
| Gera almennar ráðstafanir til að útrýma stöðluðum kynjaímyndum um hlutverk og skyldur kvenna og karla, sér í lagi með átaki til vitundarvakningar og fræðslu. (Tilmæli nr. 115.66) | Viðvarandi verkefni | Forsætisráðuneytið og mennta- og menningarmálaráðuneytið |
| Útrýma þeim vinnubrögðum á vinnumarkaði sem mismuna og hafa skaðleg áhrif á konur. (Tilmæli nr. 117.33) | Viðvarandi verkefni | Forsætisráðuneytið |
| Taka upp nýja aðgerðaáætlun til fullrar innleiðingar á jafnlaunastaðli til að tryggja jöfn kjör fyrir jafnverðmæta vinnu í viðleitni til að uppfylla skuldbindingar stjórnvalda um að eyða launabili kynjanna fyrir 2022. (Tilmæli nr. 115.71, 115.72 og 115.74) | Viðvarandi verkefni | Forsætisráðuneytið |
| Hraða því að tekið sé á kynjamisrétti, vernda réttindi kvenna með skilvirkum hætti og vinna gegn ofbeldi gagnvart konum. Tilmæli nr. 115.67) | Viðvarandi verkefni | Forsætisráðuneytið |
| Þoka áfram aðgerðum sem miða að því að tryggja fulla framkvæmd kvenréttinda, réttinda barna, aldraðra og fatlaðs fólks. (Tilmæli nr. 115.43) | Viðvarandi verkefni | Forsætisráðuneytið, dómsmálaráðuneytið og félagsmálaráðuneytið |
Vernd barna | ||
| Taka upp nýja landsaðgerðaáætlun með fullnægjandi kerfi til eftirfylgni til verndar börnum. (Tilmæli nr. 115.92) | Í vinnslu | Félagsmálaráðuneytið, dómsmálaráðuneytið og fleiri ráðuneyti |
| Ýta úr vör samræmdum aðgerðum, skipulögðum af stjórnvöldum sem miða að því að koma í veg fyrir kynferðisofbeldi gegn börnum. Taka frekari skref til að vernda rétt barnsins, koma í veg fyrir barnaníð, barnaþrælkun og ofbeldi. Auka faglegar og skilvirkar starfsaðferðir til þess að taka á kynferðisofbeldi gegn börnum. (Tilmæli nr. 115.90, 115.91, 115.94 og 115.95) | Viðvarandi verkefni | Félagsmálaráðuneytið og dómsmálaráðuneytið |
Börn sem brjóta af sér | ||
| Tryggja að frelsissvipt börn séu aðskilin frá fullorðnum. (Tilmæli nr. 117.35) | Þegar komið til framkvæmda | Dómsmálaráðuneytið og félagsmálaráðuneytið |
Fólk með fötlun | ||
| Leggja meiri áherslu á að vinna gegn og koma í veg fyrir mismunun, sérstaklega gegn fötluðu fólki, einkum með tilliti til réttar til náms, húsnæðis og félagslegrar aðstoðar Halda áfram vinnu og forvörnum í baráttunni gegn mismunun, sérstaklega í garð fatlaðra einstaklinga, einkum með tilliti til réttar til náms og félagslegrar aðstoðar. (Tilmæli nr. 115.96) | Viðvarandi verkefni | Dómsmálaráðuneytið, félagsmálaráðuneytið, forsætisráðuneytið og mennta- og menningarmálaráðuneytið |
| Festa í lög víðtæk ákvæði sem sporni gegn hvers kyns mismunun og aðlaga löggjöf að samningnum um réttindi fatlaðs fólk. (Tilmæli nr. 115.48) | Í vinnslu | Forsætisráðuneytið og félagsmálaráðuneytið |
Innflytjendur, flóttafólk og fólk í leit að alþjóðlegri vernd | ||
| Styrkja áætlanir um fólksflutninga sem byggjast á virðingu fyrir mannréttindum allra innflytjenda. Gera ráðstafanir til að stuðla að og vernda rétt innflytjenda og fjölskyldna þeirra. (Tilmæli nr. 115.99-115.100) | Viðvarandi verkefni | Dómsmálaráðuneytið og félagsmálaráðuneytið |
| Taka upp heildstæða aðlögunarstefnu sem tryggir aðlögun innflytjenda og eykur vitund innflytjendakvenna á réttindum þeirra og verndÞróa áætlanir og stefnu til að auka vitund innflytjenda um réttindi sín og veita ókeypis lögfræðiaðstoð og skilvirk úrræði ef og þegar réttindi þess eru brotin. (Tilmæli nr. 115.101-115.102) | Viðvarandi verkefni | Félagsmálaráðuneytið |
| Bæta aðgengi barna af erlendum uppruna að heilbrigðiskerfinu. (Tilmæli nr. 115.98) | Þegar komið til framkvæmda | Heilbrigðisráðuneytið |
| Styrkja ráðstafanir fyrir skilvirka innleiðingu á lagareglum vegna innflytjenda, flóttamanna og hælisleitenda, einkum með því að þjálfa starfsfólk á þessu sviði sem og að hraða vinnu að því að taka upp aðgerðaáætlun 2016- 2019 til að tryggja að þessir hópar geti tekið fullan þátt í samfélaginu á jafnréttisgrundvelli. (Tilmæli nr. 115.103-115.104) | Viðvarandi verkefni | Félagsmálaráðuneytið og dómsmálaráðuneytið |
| Endurskoða löggjöf til að tryggja að hún sé í fullu samræmi við alþjóðasamning um borgaraleg og stjórnmálaleg réttindi og alþjóðasamninga um flóttamenn og hælisleitendur. (Tilmæli nr. 117.40) | Viðvarandi verkefni | Dómsmálaráðuneytið |
Mannréttindi
Síðast uppfært: 13.1.2022
Var efnið hjálplegt?
Takk fyrir
Ábendingin verður notuð til að bæta gæði þjónustu og upplýsinga á vef Stjórnarráðsins. Hikaðu ekki við að hafa samband ef þig vantar aðstoð.