Jafnrétti
Forsætisráðuneytið fer með mál sem varða jafnrétti, þar á meðal lög jafna stöðu og jafnan rétt kynjanna (jafnréttislög), lög um jafna meðferð utan vinnumarkaðar, lög um jafna meðferð á vinnumarkaði og lög um kynrænt sjálfræði. Jafnréttisstofa, kærunefnd jafnréttismála og Jafnréttissjóður Íslands heyra einnig undir ráðuneytið.
Markmið jafnréttislaga er að koma í veg fyrir mismunun á grundvelli kyns og koma á og viðhalda jafnrétti og jöfnum tækifærum kynjanna á öllum sviðum samfélagsins. Allar manneskjur skulu eiga jafna möguleika á að njóta eigin atorku og þroska hæfileika sína óháð kyni.
Jafnréttismálin koma þó við sögu innan allra ráðuneyta. Öll ráðuneytin hafa gert jafnréttismat á málefnasviðum og málaflokkum sem þau bera ábyrgð á og hafa þær upplýsingar verið teknar saman í skýrslu um kortlagningu kynjasjónarmiða. Skýrslunni er ætlað að varpa ljósi á þær áskoranir sem til staðar eru í jafnréttismálum og ávarpa má með markmiðssetningu, hvort sem það er við stefnumótun, lagasetningu eða fjárlaga- og áætlanagerð.
.png)
Algengar spurningar
Útgefið efni
.png?proc=MediumImage)
Ísland stendur vel að vígi í alþjóðlegum samanburði þegar kemur að stöðu jafnréttismála. Hér er að finna útlistun á markmiði og inntaki jafnréttislaga ásamt umfjöllun um stöðu jafnréttismála á Íslandi.
Markmið jafnréttislaga er koma í veg fyrir mismunun á grundvelli kyns og koma á og viðhalda jafnrétti og jöfnum tækifærum kynjanna á öllum sviðum samfélagsins.
Fjallað er um málefni hinsegin fólks og réttindamál þeirra, þ.e. bann við mismunun, kynrænt sjálfræði, rétt til hlutlausrar skráningar, rétt til líkamlegrar friðhelgi og samning við Samtökin ´78.
Söfnun og meðferð upplýsinga um stöðu kynjanna í samfélaginu er hornsteinn að markvissu jafnréttisstarfi. Hér má finna kynjaða tölfræði t.d. um menntun, laun, vinnumarkaðinn, fjölskyldur og ofbeldi.
.png?proc=MediumImage)
Íslensk stjórnvöld hafa með ýmsum hætti unnið gegn launamisrétti og annarri mismunun á grundvelli kyns á vinnumarkaði, t.d. með lagasetningu, jafnlaunavottun o.fl.
%20-%20Copy%20(1).png?proc=MediumImage)
Alþingi samþykkti í júní 2022 þingsályktun um aðgerðaáætlun í málefnum hinsegin fólks fyrir árin 2022-2025. Áætlunin er sú fyrsta sem snýr eingöngu að málefnum hinsegin fólks.
Nánar um aðgerðaáætlun í málefnum hinsegin fólks.
.png?proc=MediumImage)
Alþingi samþykkti í byrjun sumars 2020 þingsályktun um forvarnir meðal barna og ungmenna og gegn kynferðislegu og kynbundnu ofbeldi og áreitni ásamt áætlun um aðgerðir fyrir árin 2021-2025.
Alþingi samþykkti í árslok 2019 þingsályktun um framkvæmdaáætlun í jafnréttismálum fyrir tímabilið 2020-2023. Áætlunin samanstendur af 29 aðgerðum sem skiptast í sex flokka.
.png?proc=MediumImage)
Tilgangur Jafnréttissjóðs Íslands er að fjármagna eða styrkja verkefni og rannsóknir sem miða að því að stuðla að jafnrétti kynjanna í íslensku samfélagi og á alþjóðavísu.
.png?proc=MediumImage)
Við kynjaða fjárlagagerð er samþættingu kynja- og jafnréttissjónarmiða beitt á fjárlagaferlið á öllum stigum. Takmarkið er að ráðstafanir í ríkisfjármálum styðji við markmið stjórnvalda um jafnrétti kynjanna.
Samkvæmt lögum skal samþætta kynja- og jafnréttissjónarmiða við alla stefnumótun og áætlanagerð hins opinbera. Kynjuð fjárlagagerð er dæmi um slíka vinnu.
.png?proc=MediumImage)
Íslensk stjórnvöld taka þátt í norrænu og evrópsku samstarfi á sviði jafnréttismála og beita sér á vettvangi kvennanefndar SÞ. Jafnrétti kynjanna er jafnframt einn af hornsteinum þróunarsamvinnu Íslands.