Mikil ásókn í styrki til mannvirkjarannsókna

Fjörutíu aðilar sóttu um ríflega 454 milljón króna styrki í Ask, nýstofnaðan mannvirkjarannssóknarsjóð, í fyrsta umsóknarferli sjóðsins. Umsóknarfrestur rann út 9. desember sl. en til úthlutunar eru 95 milljónir. Fagráð annast faglegt mat umsókna í samræmi við áherlsur á sviði nýsköpunar og atvinnulífs, veitir umsögn um styrkumsóknir og gerir tillögur til ráðherra um úthlutun styrkja.

Askur er nýr mannvirkjarannsóknasjóður í eigu félagsmálaráðuneytisins og atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytisins. HMS annast rekstur og daglega umsýslu hans. Sjóðurinn veitir styrki til mannvirkjarannsókna með áherslu á aukna þekkingu, umbætur og nýsköpun til að mæta samfélagslegum áskorunum í mannvirkjagerð. Framvegis verður auglýst eftir umsóknum í Ask í september á ári hverju.

Við úthlutun sjóðsins fyrir árið 2021 er lögð áhersla á: 

• Raka- og mygluskemmdir: Verkefni sem stuðla að aukinni þekkingu á raka- og mygluskemmdum í íslenskum mannvirkjum, þróun aðferða við mælingar og mat á umfangi slíkra skemmda og hvernig unnt sé að bregðast við þeim með árangursríkum hætti.
• Byggingarefni: Rannsóknir og þróun á byggingarefnum, á endingu þeirra og viðnámsþoli, á efnisvali og notkun í samræmi við lög um byggingarvörur. Einnig verkefni sem stuðla að minna kolefnisspori byggingarefna og draga úr notkun óumhverfisvænna byggingarefna t.d. með hönnun og eflingu hringrásarhagkerfisins
• Orkunýting og losun gróðurhúsalofttegunda: Verkefni sem varða orkunýtingu og/eða losun gróðurhúsalofttegunda á líftíma mannvirkja.
• Tækninýjungar í mannvirkjagerð sem auka framleiðni og draga úr umhverfisáhrifum: Þróun tæknilegra lausna sem hafa einkum það markmið að draga úr umhverfisáhrifum mannvirkja og auka verðmætasköpun, hagræðingu, skilvirkni, samskipti og/eða samræmingu meðal hagaðila í byggingariðnaði.
• Gæði og ólík form íbúðarhúsnæðis: Rannsóknir á gæðum íbúðarhúsnæðis, hagkvæmni og hvers konar form íbúðarhúsnæðis þurfi að byggja meðal annars með tilliti til þróunar á félagslegum, menningarlegum, tæknilegum og sjálfbærum þáttum.

Hver einstakur styrkur sem sótt er um skal ekki nema hærri fjárhæð en 19 milljónir kr. og ekki meira en 70% kostnaðaráætlunar viðkomandi verkefnis.

Umfang umsókna í Ask í þessari fyrstu úthlutun hans endurspeglar spennandi grósku í nýsköpun og rannsóknum innan mannvirkjageirans. Umsækjendur eru með fjölbreytta þekkingu og reynslu sem spannar vítt svið í byggingariðnaði. 

Flestar styrkbeiðnirnar falla í flokkinn byggingarefni. Einnig eru mörg verkefni sem varða framþróun í orkunýtingu og losun gróðurhúsalofttegunda annars vegar og gæði og ólík form íbúðarhúsnæðis hins vegar. Hið sama gildir um verkefni sem fjalla um séríslenskar áskoranir varðandi raka og myglu í byggingum sem er brýnt að rannsaka betur. Þá fela nokkur verkefnanna í sér tækninýjungar eða framfarir í byggingariðnaði. Að þessu sögðu er ljóst að margar umsóknanna tengjast í raun fleiri en einum flokki, sem er vel því þannig koma verkefnin til með að geta skilað margvíslegum ávinningi fyrir samfélagið.

Fagráðið, sem veitir umsögn um styrkumsóknir, mun leggjast yfir mat umsókna á næstu vikum. Það skipa eftirfarandi fulltrúar:

• Olga Árnadóttir, fulltrúi Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar, formaður ráðsins
• Björn Karlsson, fulltrúi félagsmálaráðuneytis
• Guðríður Friðriksdóttir, fulltrúi atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytis
• Ólafur Pétur Pálsson, fulltrúi samstarfsnefndar háskólastigsins
• Hjörtur Sigurðsson, fulltrúi Samtaka iðnaðarins

• Nánari upplýsingar um Ask - mannvirkjarannsóknasjóð