Dómsmálaráðherra í Genf vegna sumarlotu mannréttindaráðs Sameinuðu þjóðanna
Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir, dómsmálaráðherra og ráðherra jafnréttismála, sótti sumarlotu mannréttindaráðs Sameinuðu þjóðanna í Genf dagana 17.-18. júní. Þetta er 59. fundarlota ráðsins en Ísland tók sæti í mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna 1. janúar síðastliðinn. Sumarlotan stendur í tæpar fjórar vikur og bera jafnréttismál jafnan einna hæst í henni.
Auk þátttöku í fundi mannréttindaráðsins átti ráðherra meðal annars tvíhliða fundi með háttsettum fulltrúum alþjóðastofnana og fulltrúum helstu frjálsra félagasamtaka sem sérhæfa sig í mannréttindamálum og málefnum ráðsins.
Málefni Palestínu og Ísraels í brennidepli
Í sérstökum umræðum mannréttindaráðsins um skýrslu rannsóknarnefndar um stöðu mála á herteknu palestínsku svæðunum í Palestínu og Ísrael hélt ráðherra ávarp þar sem hún lagði áherslu á skýra andstöðu Íslands við mannréttindabrot á Gasa og ítrekaði að alþjóðalög eigi að gilda jafnt um alla.
Þorbjörg Sigríður minnti á að Ísland hafi viðurkennt fullveldi Palestínu fyrir rúmum áratug og lýsti svo þungum áhyggjum af stöðu almennings á Gasa:
„Umsátrið um Gasa og vísvitandi hömlur á mannúðaraðstoð standast engar kröfur um meðalhóf og hafa leitt almenning að barmi hungursneyðar. Ísland leggur ríka áherslu á tafarlaust vopnahlé, að gíslum verði sleppt og að mannúðaraðstoð berist óhindrað í samræmi við grundvallarreglur mannúðarréttar.“ Þá endurtók ráðherra stuðning Íslands við trúverðuga og raunhæfa leið til friðar, bæði fyrir Palestínumenn og Ísraela, byggða á tveggja ríkja lausninni.
Dómsmálaráðherra tók þátt í pallborðsumræðum ásamt fastafulltrúum frá Maldíveyjum og Sómalíu.
Máttur kvennahreyfinga
Ráðherra tók einnig þátt í sérstökum hliðarviðburði sem Ísland stóð fyrir í tengslum við setuna í mannréttindaráðinu. Yfirskrift viðburðarins var „Máttur kvennahreyfinga: Samstaða fyrir jafnrétti“ og var áherslan lögð á kraft og árangur kvennasamtaka í réttindabaráttu á Íslandi og annars staðar.
Ráðherra flutti opnunarávarp þar sem hún lýsti hvernig samstaða, þrautseigja og þrotlaust grasrótarstarf kvennahreyfinga á Íslandi hefði grundvallað stórstígar framfarir í jafnréttismálum á Íslandi á síðustu áratugum síðustu aldar.Þorbjörg Sigríður rifjaði upp að í ár væru liðin 50 ár frá kvennaverkfallinu 1975 sem hefði verið vendipunktur í sögu íslenskrar jafnréttisbaráttu. Verkfallið hafi átt rætur í grasrótarstarfi kvennahreyfinga um land allt en afraksturinn sé sá að jafnréttismál séu nú orðin grundvallarstef í stefnu stjórnvalda hverju sinni.
„Það var ekki fyrr en eftir verkfallið sem við, sem þjóð, fórum að uppskera ávinninginn – þegar jafnrétti varð hluti af heildarstefnu. Ég leyfi mér að fullyrða að allt alvöru stjórnmálafólk á Íslandi í dag sé sannfært um mikilvægi kynjajafnréttis. Og það á það líka að vera. Með auknu jafnrétti höfum við séð framfarir á flestum mælikvörðum í samanburði þjóða. Við trúum því sannarlega að máttur kvenna geti bætt líf allra. Það eru ekki aðeins okkar eigin reynsla sem sannfærir okkur um það, heldur einnig ótal dæmi víða að úr heiminum um áhrifamátt kvennahreyfinga.“
Þá lagði ráðherra áherslu á að þrátt fyrir að Ísland hafi séð miklar framfarir í jafnréttisbaráttunni og að í dag væru konur í flestum æðstu embættum landsins sé enn ómælt verk óunnið á sviði jafnréttismála og þá ekki hvað síst er varðar ofbeldi gegn konum.
Að loknu opnunarávarpi dómsmálaráðherra var sýnd 18 mínútna stikla úr heimildarmyndinni Dagurinn sem Ísland stöðvaðist eftir Pamelu Hogan og Hrafnhildi Gunnarsdóttur og var að henni lokinni efnt til pallborðsumræðna. Auk ráðherra tóku þar þátt fastafulltrúar frá Maldíveyjum og Sómalíu og ræddu hlut kvenna í loftslagsbaráttur Maldíveyja og í friðaruppbyggingu í Sómalíu að lokinni borgarastyrjöldinni þar.
Ísland í mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna
Ísland tók formlega sæti í mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna um síðustu áramót og mun sitja í ráðinu í samtals þrjú ár, eða til loka árs 2027. Helstu áherslur Íslands í setu í mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna eru að leggja kapp á að efla stoðir og samstöðu um grundvallarmannréttindi allra, jafnréttismál, réttindi hinsegin fólks, réttindi barna og umhverfismál.
Frekara yfirlit yfir helstu áherslur Íslands má finna hér og á sérstakri vefsíðu sem komið var á laggirnar í tengslum við setu Íslands í mannréttindaráðinu.