Mál nr. 28/2009

Úrskurður

Á fundi úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða þann 1. október 2009 var kveðinn upp svohljóðandi úrskurður í máli A, nr. 28/2009.

1.

Málsatvik og kæruefni

Málsatvik eru þau að með bréfi, dags. 20. febrúar 2009, tilkynnti Vinnumálastofnun kæranda, A, að Vinnumálastofnun hefði á fundi sínum þann 19. febrúar 2009 fjallað um umsókn kæranda um atvinnuleysisbætur frá 12. janúar 2009. Fallist var á umsókn kæranda en réttur hans til atvinnuleysisbóta var felldur niður í 40 daga í upphafi bótatímabils með vísan til 1. mgr. 54. gr. laga um atvinnuleysistryggingar, nr. 54/2006. Kærandi vildi ekki una þeirri ákvörðun og kærði hana til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða með erindi dagsettu 11. mars 2009. Kærandi krefst þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og hann fái greiddar atvinnuleysisbætur í 40 daga. Vinnumálastofnun krefst þess að hin kærða ákvörðun verði staðfest.

Í erindi kæranda kemur fram að hann hafi sjálfur látið af störfum hjá sveitarfélaginu X og farið til starfa erlendis. Þar hafi hann starfað í rúman mánuð en komið aftur til Íslands þar sem forsendur fyrir starfinu ytra hafi brostið. Hann hafi farið aftur í sitt fyrra starf hjá sveitarfélaginu X en aðeins í hlutastarf. Samkvæmt vottorði vinnuveitanda starfaði kærandi þar frá 1. mars 2008 til 7. nóvember 2008 er hann sagði starfi sínu upp sjálfur.

Í greinargerð Vinnumálastofnunar til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða, dags. 4. september 2009, kemur meðal annars fram að deilt sé um hvort ástæða uppsagnar kæranda teljist gild ástæða í skilningi 1. mgr. 54. gr. laga um atvinnuleysistryggingar. Kærandi hafi sagt upp starfi sínu hjá vinnuveitanda í nóvember 2008. Vitnað er til 54. gr. laga um atvinnuleysistryggingar og tekið fram að í athugasemdum við
1. mgr. lagagreinarinnar segi meðal annars að erfitt hafi reynst í framkvæmd að henda reiður á þeim tilvikum sem teljist til gildra ástæðna. Þar sem erfiðleikum sé bundið að skilgreina nákvæmlega slíkar ástæður í lögum og reglugerðum þar sem ástæður þess að fólk segi störfum sínum lausum eða missi þau geti verið af margvíslegum toga hafi verið lagt til að þessi lagaregla yrði áfram matskennd og Vinnumálastofnun falið að meta hvernig atvik og aðstæður þess máls sem fyrir henni liggi í hvert sinn falli að umræddri reglu. Stofnuninni beri því að líta til almennra reglna og málefnalegra sjónarmiða við ákvarðanir um hvort umsækjendur um atvinnuleysisbætur skuli sæta biðtíma eftir atvinnuleysisbótum. Í skilningi 1. mgr. 54. gr. laganna hafi orðalagið „gildar ástæður“ verið túlkað þröngt og hafi fá tilvik fallið í raun þar undir.

Fram kemur einnig í greinargerð Vinnumálastofnunar að það sé óumdeilt að kærandi hafi sagt starfi sínu lausu hjá sveitarfélaginu X. Ágreiningur málsins snúist um það hvort ástæður kæranda fyrir uppsögn á starfi sínu teljist gildar ástæður í skilningi framangreinds ákvæðis. Kærandi hafi sagt starfi sínu lausu vegna þess að hann taldi sig vera kominn með annað starf. Í skýringum kæranda komi fram að hann hafi fengið tilboð um starf erlendis en að það hafi ekki gengið sem skyldi. Hvorki liggi fyrir í málinu starfstilboð né ráðningarsamningur. Þar sem kærandi hafi ekki lagt fram neina staðfestingu þess að hann hafi verið kominn í annað starf þegar hann hætti störfum hjá sveitarfélaginu X telji Vinnumálastofnun að starfslok hans eigi undir 1. mgr. 54. gr. laga um atvinnuleysistryggingar og skuli hann því ekki eiga rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta skv. VII. kafla laganna fyrr en að 40 virkum dögum liðnum frá móttöku umsóknar kæranda um atvinnuleysisbætur.

Kæranda var með bréfi úrskurðarnefndarinnar, dags. 14. september 2009, sent afrit af greinargerð Vinnumálastofnunar og gefinn kostur á að koma á framfæri frekari athugasemdum fyrir 22. september 2009. Engar frekari athugasemdir bárust frá kæranda.

2.

Niðurstaða

Mál þetta lýtur að túlkun á 1. mgr. 54. gr. laga um atvinnuleysistryggingar en hún er svohljóðandi:

„Sá sem telst tryggður samkvæmt lögum þessum en hefur sagt starfi sínu lausu án gildra ástæðna skal ekki eiga rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta skv. VII. kafla fyrr en að 40 dögum liðnum, sem ella hefðu verið greiddar bætur fyrir, frá móttöku umsóknar um atvinnuleysisbætur. Hið sama gildir um þann sem missir starf af ástæðum sem hann á sjálfur sök á.“

Almenn lagarök mæla með því að ákvæði 1. mgr. 54. gr. laga um atvinnuleysistryggingar um niðurfellingu bótaréttar skuli fyrst og fremst beitt þegar viðkomandi einstaklingur segir starfi sínu lausu og sækir í kjölfar þess um atvinnuleysisbætur. Í skilningi 1. mgr. 54. gr. er orðalagið „gildar ástæður“ skýrt þröngt, sem þýðir í raun að fá tilvik falla þar undir.

Í athugasemdum við 1. mgr. 54. gr. í frumvarpi til laga atvinnuleysistryggingar segir að nefnd er fjallaði um efni laganna hafi tekið afstöðu til þess hvað gætu talist gildar ástæður og komist að þeirri niðurstöðu að það væri erfiðleikum bundið að skilgreina nákvæmlega slíkar ástæður í lögum og reglugerðum þar sem ástæður þess að fólk segi störfum sínum lausum eða missi þau geti verið af margvíslegum toga. Því sé lagt til að lagaregla þessi verði áfram matskennd og Vinnumálastofnun sé þar með falið að meta hvernig atvik og aðstæður þess máls er fyrir henni liggur falli að umræddri reglu. Stofnuninni beri því að líta til almennra reglna og málefnalegra sjónarmiða við ákvarðanir um hvort umsækjendur um atvinnuleysisbætur skuli sæta biðtíma eftir atvinnuleysisbótum.

Það er mat úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða að ástæður kæranda fyrir uppsögn á starfi sínu teljist ekki gildar ástæður í skilningi 1. mgr. 54. gr. laga um atvinnuleysistryggingar. Ber því að staðfesta ákvörðun Vinnumálastofnunar um niðurfellingu bótaréttar í 40 daga.

Úrskurðarorð

Ákvörðun Vinnumálastofnunar frá 12. janúar 2009 um niðurfellingu bótaréttar A í 40 daga er staðfest.

Brynhildur Georgsdóttir, formaður

Hulda Rós Rúriksdóttir

Helgi Áss Grétarsson