Nr. 88/2019 - Úrskurður
KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA
Þann 28. febrúar 2019 er kveðinn upp svohljóðandi
úrskurður nr. 88/2019
í stjórnsýslumáli nr. KNU19010017
Kæra [...]
á ákvörðun
Útlendingastofnunar
I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild
Þann 15. janúar 2019 kærði [...], kt. [...], ríkisborgari [...] (hér eftir nefnd kærandi) ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 28. nóvember 2018, um að synja henni um endurnýjun á dvalarleyfi á grundvelli hjúskapar, sbr. 70. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016.
Af kæru kæranda má ráða að hún krefjist þess að ákvörðun Útlendingastofnunar verði felld úr gildi.
Fyrrgreind ákvörðun er kærð á grundvelli 7. gr. laga um útlendinga og barst kæran fyrir lok kærufrests.
II. Málsatvik og málsmeðferð
Kærandi fékk fyrst útgefið dvalarleyfi á Íslandi á grundvelli hjúskapar með gildistíma frá 28. maí 2015 til 14. maí 2016 og fékk leyfið endurnýjað tvisvar, síðast með gildistíma til 14. maí 2018. Þann 28. febrúar sótti kærandi um ótímabundið dvalarleyfi en dró síðar þá umsókn til baka. Þann 3. júlí 2018 lagði kærandi fram umsókn um endurnýjun á dvalarleyfi sínu á grundvelli hjúskapar. Með ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 28. nóvember 2018, var umsókninni synjað. Kærandi móttók ákvörðunina þann 8. janúar 2019 og kærði ákvörðunina til kærunefndar útlendingamála þann 15. janúar 2019, en kæru fylgdu athugasemdir.
III. Ákvörðun Útlendingastofnunar
Í ákvörðun Útlendingastofnunar var vísað til þess að samkvæmt 1. mgr. 70. gr. laganna væri heimilt að veita útlendingi dvalarleyfi hér á landi hyggist hann flytjast hingað til lands til að búa með maka sínum eða sambúðarmaka. Samkvæmt 7. mgr. ákvæðisins skuli makar og sambúðarmakar hafa fasta búsetu á sama stað í samræmi við ákvæði laga um lögheimili en heimilt sé að víkja frá þessu ákvæði ef sérstakar tímabundnar ástæður séu fyrir hendi og vísaði stofnunin til lögskýringargagna með ákvæðinu. Samkvæmt gögnum málsins væru kærandi og maki hans bæði með skráð lögheimili á sama stað á [...] en samkvæmt gögnum málsins byggi kærandi einnig í [...]. Hefði stofnunin sent kæranda bréf, dags. 17. september 2018, þar sem óskað hefði verið eftir skýringum á því hvers vegna lögheimili hennar væri ekki skráð á framlögðum launaseðlum. Í greinargerð kæranda, dags. 28. september 2018, hefðu komið fram að kærandi byggi á [...] en starfaði í [...]. Enn fremur stundaði hún nám í [...] og sækti heilbrigðisþjónustu þar. Þegar hún væri hvorki í vinnu né skóla færi hún til [...]. Með bréfi Útlendingastofnunar til kæranda, dags. 10. október 2018, hefði komið fram að samkvæmt framlögðum gögnum í málinu teldi stofnunin að kærandi hefði ekki fasta búsetu á sama stað og maki hennar og ekkert í gögnum málsins benti til þess að um tímabundið ástand væri að ræða, sbr. 7. mgr. 70. gr. laga um útlendinga. Hafi kæranda veittur frestur til að leggja fram gögn eða andmæli. Þann 31. október hafi stofnuninni borist bréf undirritað af verslunarstjóra á starfsstöð kæranda. Í bréfinu hefði komið fram að verslunarstjórinn hefði haft frumkvæði að því að kærandi hefði skráð annað heimilisfang á launaseðla sína en lögheimili sitt. Þá hefði stofnuninni sama dag borist bréf frá kæranda þar sem fram kæmi m.a. að kærandi fari á [...] aðra hverja helgi, nema maki hennar komi til hennar. Maki kæranda vinni á [...] þar sem þau eigi húsnæði en kærandi vinni, stundi nám og sæki heilbrigðisþjónustu í [...]. Þá hefði komið fram að kærandi og maki hennar komi til með að selja húsið sitt á [...] og flytja til [...] eða búa saman fyrir [...] þegar kæranda heilsaðist betur.
Vísaði Útlendingastofnun til þess að að kærandi og maki hennar væru í fjarbúð og þannig ljóst að kærandi og maki hennar byggju ekki á sama stað í skilningi 7. mgr. 70. gr. laga um útlendinga. Þá væru aðstæður í málinu ekki þess eðlis að þær féllu undir undanþágu síðari málsliðar ákvæðisins enda hefði fjarbúð þeirra nú varað í ótilgreindan tíma og væri ófyrirséð hvenær þau myndu aftur hafa fasta búsetu á sama stað. Var umsókn kæranda því synjað.
IV. Málsástæður og rök kæranda
Í greinargerð kæranda kemur m.a. fram að hún og maki hennar búi á [...]. Hins vegar hafi kærandi þurft vinnu og heilbrigðisþjónustu sem hafi ekki verið aðgengileg á [...). Hafi hún og maki hennar því ákveðið að hún myndi fá sér vinnu í [...] þar sem hún gæti einnig sótt heilbrigðisþjónustu. Þá myndi hún fara til [...] þegar hún væri ekki að vinna. Þá tekur kærandi fram að hún hafi verið í [...] mánuði á biðlista til að hefja meðferð vegna [...] á [...] og sé nú byrjuð í meðferð. Sé ljóst, m.a. af ráðleggingum frá læknum, að eini staðurinn sem hún geti sótt þessa meðferð sé í [...].
V. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála
Samkvæmt 1. mgr. 70. gr. laga um útlendinga er heimilt að veita útlendingi dvalarleyfi hér á landi hyggist hann flytjast hingað til lands til að búa með maka sínum eða sambúðarmaka. Skilyrði þess er að makinn hafi rétt til fjölskyldusameiningar samkvæmt VIII. kafla laga um útlendinga og að hann sé annaðhvort í hjúskap eða sambúð, sbr. 2. málsl. 1. mgr. 70. gr. laganna. Í 7. mgr. 70. gr. laganna kemur fram að makar og sambúðarmakar skuli hafa fasta búsetu á sama stað í samræmi við ákvæði laga um lögheimili og aðsetur. Heimilt er að víkja frá þessu ákvæði ef sérstakar tímabundnar ástæður eru fyrir hendi. Í athugasemdum við 7. mgr. 70. gr. í frumvarpi til laga um útlendinga segir að í ákvæðinu sé það skilyrði sett að hjón þurfi að búa saman og skuli halda saman heimili. Borið hafi á því að umsækjendur búi ekki saman en segist eigi að síður vera í hjúskap. Í sumum tilvikum geti það verið eðlilegt vegna atvinnu annars eða beggja hjóna. Þegar slíkt sé uppi sé heimilt að veita undanþágu frá því að hjón eða sambúðaraðilar búi saman ef einungis um tímabundið ástand sé að ræða, t.d. vegna náms eða vinnu. Undanþáguna skuli túlka þröngt líkt og aðrar undanþágur og eigi hún ekki við um tilvik þar sem aðstandandi hér á landi sæti eða muni sæta fangelsisrefsingu.
Þann 1. janúar 2019 tóku gildi lög um lögheimili og aðsetur nr. 80/2018. Í 1. málsl. 1. mgr. 2. gr. laganna segir að lögheimili sé sá staður þar sem einstaklingur hefur fasta búsetu. Í 2. mgr. 1. gr. segir að einstaklingur teljist hafa fasta búsetu á þeim stað þar sem hann hefur bækistöð sína, dvelst að jafnaði í tómstundum sínum, hefur heimilismuni sína og svefnstaður hans er þegar hann er ekki fjarverandi um stundarsakir vegna náms, orlofs, vinnuferða, veikinda eða annarra hliðstæðra atvika. Í 1. mgr. 5. gr. segir að hjón eigi sama lögheimili en hjónum sé þó heimilt að skrá það hvort á sínum staðnum.
Samkvæmt 1. mgr. 15. gr. laga um lögheimili og aðsetur hefur Þjóðskrá Íslands eftirlit með framkvæmd laganna og er stofnuninni heimilt að leita aðstoðar lögreglu og Útlendingastofnunar í þeim tilgangi. Í 2. mgr. 15. gr. kemur fram að þegar uppi sé vafi um skráningu á lögheimili sé Þjóðskrá Íslands heimilt að óska eftir upplýsingum frá stjórnvöldum og fyrirtækjum í einkarekstri, sem búa yfir eða varðveita upplýsingar um búsetu einstaklinga, í þeim tilgangi að ákvarða rétta skráningu. Sé stjórnvöldum og fyrirtækjum í einkarekstri skylt að verða við beiðni Þjóðskrár. Þá sé stjórnvöldum og fyrirtækjum í einkarekstri heimilt að eigin frumkvæði að upplýsa Þjóðskrá þegar þau verða þess vör að ósamræmi sé á milli lögheimilisskráningar og raunverulegar búsetu. Í 2. mgr. 17. gr. laga um útlendinga segir að stofnunum skv. 1. mgr. ákvæðisins, s.s. Útlendingastofnun, kærunefnd útlendingamála og Þjóðskrá Íslands, sé heimilt að samkeyra persónuupplýsingar útlendinga svo tryggja megi að dvöl þeirra hér á landi sé lögleg. Þá segir í 3. mgr. sama ákvæðis að fái Útlendingastofnun, kærunefnd útlendingamála eða Þjóðskrá Íslands upplýsingar sem gætu falið í sér hugsanlegt lögbrot beri viðkomandi stofnun að upplýsa lögreglu eða hlutaðeigandi stjórnvald um málið og afhenda þau gögn sem hún gæti krafist. Samkvæmt 1. málsl. í 2. mgr. 16. gr. laga og lögheimili og aðsetur getur Þjóðskrá geti breytt skráningu lögheimilis einstaklinga bæði að eigin frumkvæði eða á grundvelli beiðni frá þinglýstum eiganda húsnæðis eða öðrum sem hagsmuna eigi að gæta.
Eins og að framan greinir er það verkefni Þjóðskrár Íslands að halda skrá yfir lögheimili manna í samræmi við ákvæði laga nr. 80/2018 um lögheimili og aðsetur. Þar hafa stofnuninni jafnframt verið falin tiltekin verkefni tengd þeirri skráningu, þ.m.t. að rannsaka og framfylgja því að skráning lögheimilis hjá einstaklingum, s.s. hjónum og fólki í sambúð, sé í samræmi við ákvæði laganna.
Samkvæmt gögnum málsins eru kærandi og maki hennar með skráð sama lögheimili. Þrátt fyrir að kærandi hafi aðsetur í [...] vegna vinnu og til þess að geta sótt sér nauðsynlega heilbrigðisþjónustu, leggur kærunefnd til grundvallar að þar sem kærandi og maki hennar séu með skráð lögheimili á sama stað séu þau með „fasta búsetu á sama stað í samræmi við ákvæði laga um lögheimili og aðsetur“, sbr. 7. mgr. 70. gr. laga um útlendinga.
Að öllu framangreindu uppfyllir kærandi því skilyrði 7. mgr. 70. gr. laga um útlendinga. Verður ákvörðun Útlendingastofnunar því felld úr gildi.
Þar sem ekki liggur fyrir mat Útlendingastofnunar á því hvort kærandi uppfylli önnur skilyrði fyrir endurnýjun á dvalarleyfi sínu verður lagt fyrir Útlendingastofnun að taka mál kæranda til meðferðar að nýju.
Úrskurðarorð
Ákvörðun Útlendingastofnunar er felld úr gildi. Lagt er fyrir Útlendingastofnun að taka mál kæranda til nýrrar meðferðar.
The decision of the Directorate of Immigration is vacated. The Directorate is instructed to re-examine the appellant’s case.
Anna Tryggvadóttir
Gunnar Páll Baldvinsson Anna Valbjörg Ólafsdóttir