BREXIT: Enn frekari áhersla á að tryggja íslenska hagsmuni
Ráðherranefnd um BREXIT ákvað á fundi sínum í gær, að tillögu Lilju Alfreðsdóttur utanríkisráðherra, að efla enn frekar undirbúning Íslands vegna fyrirhugaðrar útgöngu Breta úr Evrópusambandinu. Meðal annars verður stöðugildum í sendiráði Íslands í London fjölgað um eitt og mun nýr starfsmaður eingöngu sinna verkefnum sem snúa að hagsmunagæslu fyrir Ísland vegna útgöngunnar. Þetta kom fram í máli Lilju á fundi sem haldinn var í Háskólanum í Reykjavík (HR) um lagaleg áhrif útgöngunnar.
Bretland er mikilvægasti útflutningsmarkaður Íslands. Á síðasta ári voru um 12% af útfluttum vörum og þjónustu seld til Bretlands og 19% erlendra ferðamanna á Íslandi komu frá Bretlandi. Þá vakti ráðherra athygli á því í ræðu sinni í gær, að flugferðir milli Íslands og Bretlands væru rúmlega sex þúsund á ári sem segði sína sögu um umfang og mikilvægi samskiptanna.
"Fyrir Ísland eru miklir hagsmunir undir og við ætlum að gera allt sem við getum til að tryggja þá. Það er mjög mikilvægt að við sýnum frumkvæði í málinu, en sitjum ekki og bíðum þess sem verða vill. Við erum í góðum samskiptum við Breta, en einnig aðrar þjóðir sem eiga svipaðra hagsmuna að gæta - til dæmis Noreg og Sviss sem eru samherjar okkar innan EFTA þar sem Ísland fer nú með formennsku. BREXIT er efst á dagskránni hjá okkur á þeim vettvangi," segir Lilja Alfreðsdóttir.
Í ræðu sinni á fundinum í HR fjallaði Lilja um bæði tækifæri og ógnanir sem fælust þeirri óvenjulegu stöðu sem upp er kominn, vegna ákvörðunar Breta. Hún sagði lagalega óvissu vera talsverða, m.a. varðandi búsetu- og starfsréttindi fólks, flæði fjármagns milli landanna og sameiginlegar reglur þeirra sem hafa aðgang að innri markaði Evrópu. Þá væri óljóst hvort og þá hvaða áhrif BREXIT myndi hafa á samskipti Íslands og Evrópusambandsins og EES-samninginn. Þá væri áhrifa af lækkun breska pundsins þegar farið að gæta. Á hinn bóginn væri ljóst að Bretar mætu mikils viðskiptin við Íslands, sérstaklega fiskinn sem seldur væri héðan til Bretlands. Hún vakti athygli á mögulegum breytingum á fiskveiðistjórnun Breta, sem þyrftu ekki að undirgangast sameiginlega sjávarútvegsstefnu Evrópusambandsins, og þar kynnu að vera ýmis tækifæri fyrir Ísland. Þá væru enn tollar á tilteknum sjávarafurðum sem fluttar eru til Bretlands, en með auknu sjálfræði Breta opnuðust tækifæri til að leggja þá niður með öllu.
"Öllum er ljóst að áhrifa BREXIT mun gæta víða. Alþjóðaviðskipti fara sífellt vaxandi, samkeppnin er hörð og máttur neytenda er mikill. Það verður afar áhugavert að sjá hver framvindan verður og hvort þetta stóra skref verði farsælt fyrir Breta eða ekki. Fyrir Ísland er mikilvægt að Evrópumarkaðurinn verði áfram sterkur en að sama skapi gæti BREXIT leitt til aukinnar alþjóðavæðingar og styrkt Alþjóðaviðskiptastofnunina í sessi (WTO)," sagði Lilja.
Meðfylgjandi er kynning Lilju Alfreðsdóttur, sem hún studdist við á fundinum í Háskólanum í Reykjavík í gær.