Nr. 653/2023 Úrskurður
KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA
Hinn 15. nóvember 2023 er kveðinn upp svohljóðandi
úrskurður nr. 653/2023
í stjórnsýslumáli nr. KNU23100038
Kæra […]
á ákvörðun
Útlendingastofnunar
I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild
Hinn 9. október 2023 kærði […], […], ríkisborgari Venesúela (hér eftir kærandi), ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 4. október 2023, um að vísa frá umsókn hans um dvalarleyfi á grundvelli hjúskapar með íslenskum ríkisborgara.
Kærandi krefst þess að ákvörðun Útlendingastofnunar um að vísa frá umsókn hans um dvalarleyfi á grundvelli hjúskapar með íslenskum ríkisborgara verði felld úr gildi. Kærandi krefst þess þá jafnframt að kærunefnd fresti réttaráhrifum ákvörðunar Útlendingastofnunar á meðan málið er til meðferðar hjá kærunefnd, sbr. 2. mgr. 29. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.
Fyrrgreind ákvörðun er kærð á grundvelli 7. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016 og barst kæran fyrir lok kærufrests.
Lagagrundvöllur
Í máli þessu koma einkum til skoðunar ákvæði laga um útlendinga nr. 80/2016 ásamt síðari breytingum, reglugerð um útlendinga nr. 540/2017 ásamt síðari breytingum, ákvæði stjórnsýslulaga nr. 37/1993, stjórnarskrá lýðveldisins Íslands, sbr. lög nr. 33/1944, mannréttindasáttmáli Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994 auk annarra alþjóðlegra skuldbindinga Íslands á sviði mannréttinda eftir því sem tilefni er til.
II. Málsatvik og málsmeðferð
Kærandi lagði fram umsókn um alþjóðlega vernd hér á landi 1. apríl 2022. Með ákvörðun, dags. 14. apríl 2023, synjaði Útlendingastofnun umsókn kæranda um alþjóðlega vernd hér á landi ásamt því að synja honum um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, sbr. 74. gr. laga um útlendinga. Í ákvörðuninni var kæranda jafnframt brottvísað og honum ákvarðað endurkomubann yfirgæfi hann ekki landið innan tiltekins frests. Með úrskurði, dags. 27. september 2023, staðfesti kærunefnd útlendingamála ákvörðun Útlendingastofnunar í máli kæranda. Hinn 4. október 2023 barst kærunefnd beiðni kæranda um frestun réttaráhrifa á úrskurði nefndarinnar og endurtekin umsókn kæranda. Með úrskurði, dags. 25. október 2023, var endurtekinni umsókn kæranda vísað frá nefndinni og kröfu kæranda um frestun réttaráhrifa hafnað.
Hinn 26. júlí 2023 lagði kærandi fram umsókn um dvalarleyfi hér á landi á grundvelli hjúskapar með íslenskum ríkisborgara. Hinn 4. október 2023 tók Útlendingastofnun ákvörðun um að vísa frá umsókn kæranda um dvalarleyfi. Í ákvörðuninni kemur fram að við endanlega ákvörðun um brottvísun beri að vísa frá óafgreiddum umsóknum um dvalarleyfi, sbr. 3. málsl. 1. mgr. 101. gr. laga um útlendinga. Hinn 9. október 2023 barst kærunefnd kæra kæranda á ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 4. október 2023, um að vísa frá umsókn hans um dvalarleyfi á grundvelli hjúskapar með íslenskum ríkisborgara. Greinargerð kæranda barst kærunefnd 20. október 2023.
Í kæru óskaði kærandi jafnframt eftir frestun réttaráhrifa á ákvörðun Útlendingastofnunar á meðan málið væri til meðferðar hjá kærunefndinni, sbr. 2. mgr. 29. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.
III. Málsástæður og rök kæranda
Í greinargerð kæranda kemur fram að hann byggi kröfu sína um að ákvörðun Útlendingastofnunar verði felld úr gildi á því að stofnunin hafi við meðferð málsins og ákvörðun ekki tekið til skoðunar þá heimild sem stofnuninni sé veitt í a-lið 1. mgr. 51. gr. laga um útlendinga. Þar sé kveðið á um að heimilt sé að veita umsækjanda um dvalarleyfi, sem staddur sé hér á landi, undanþágu frá meginreglunni um að honum sé skylt að sækja um dvalarleyfi áður en hann komi til landsins. Kærandi sé staddur hér á landi og sé maki íslensks ríkisborgara líkt og kveðið sé á um í a-lið 1. mgr. 51. gr. laga um útlendinga. Kærandi uppfylli skilyrðið og beri því að fella úr gildi ákvörðun Útlendingastofnunar.
Kærandi byggir þá á því að Útlendingastofnun sé einnig veitt heimild í 3. mgr. 51. gr. laga um útlendinga til að víkja frá skilyrðum 1. mgr. 51. gr. í öðrum tilvikum en þar séu talin upp, séu ríkar sanngirnisástæður sem mæli með því. Þær ríku sanngirnisástæður sem kærandi vísi til málatilbúnaði sínum til stuðnings séu að kærandi hafi kynnst maka sínum á Akureyri í maí 2022 og þeir hafi hafið sambúð 17. júlí 2022. Kærandi hafi fengið tímabundið atvinnuleyfi hér á landi 30. ágúst 2022 og hafi starfað hér á landi frá þeim tíma, séð um sína framfærslu og greitt sína skatta og gjöld. Kærandi sé fullfær um að sjá um sína framfærslu og þá beri til þess að líta að maki hans hafi einnig góðar tekjur.
Kærandi vísar til þess að hann hafi gengið í hjúskap með íslenskum ríkisborgara í júlí 2023. Það teljist því sanngjarnt að túlka lögin honum í vil og nýta þá heimild sem Útlendingastofnun sé veitt í 1. mgr. og 3. mgr. 51. gr. laga um útlendinga. Ríkar sanngirnisástæður mæli með því að kæranda verði veitt heimild til að dvelja hér á landi á meðan umsókn hans sé til meðferðar sérstaklega í ljósi þess að hann hafi dvalið hér á landi í 18 mánuði, fest hér rætur og myndað sterk og rík menningar- og félagsleg tengsl við maka sinn og fjölskyldu hans. Þá hafi kærandi eignast hér á landi góða vini og stundað atvinnu í 13 mánuði. Kærandi telji að jafnframt beri að líta til þess við mat á ríkum sanngirnisástæðum að hann sé í sérstaklega viðkvæmri stöðu varðandi það að geta ekki snúið aftur til Venesúela og dvalið þar á meðan umsókn hans sé til meðferðar vegna ástandsins þar í landi og hans einstaklingsbundnu aðstæðna.
Kærandi byggir jafnframt á því að í umsókn hans um dvalarleyfi á grundvelli hjúskapar með íslenskum ríkisborgara og fylgiskjölum með henni sé ekkert að finna sem komi í veg fyrir að honum verði veitt dvalarleyfi á þeim grundvelli. Verði umsókn kæranda synjað neyðist hann til að snúa aftur til Venesúela og leggja fram aðra umsókn sem sé nákvæmlega sama umsókn með sömu fylgigögnum.
Kærandi fallist ekki á þá lagatúlkun að Útlendingastofnun hafi verið heimilt að vísa umsókn hans um dvalarleyfi frá á þeim grundvelli að kærandi teljist hafa verið í ólöglegri dvöl hér á landi þegar umsókn hans var lögð fram. Réttaráhrifum ákvörðunar Útlendingastofnunar hafi verið frestað þegar hún hafi verið kærð til kærunefndar 18. apríl 2022, kærandi hafi lagt fram umsókn um dvalarleyfi 26. júlí 2023 og þá hafi kærunefnd ekki verið búin að kveða upp sinn úrskurð í málinu.
IV. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála
Í 101. gr. laga um útlendinga er fjallað um áhrif brottvísunar og endurkomubanns. Í 1. mgr. ákvæðisins kemur fram að í endanlegri ákvörðun um brottvísun felist skylda útlendings til að yfirgefa Schengen-svæðið nema viðkomandi hafi heimild til dvalar í öðru ríki sem er þátttakandi í Schengen-samstarfinu. Auk þess falli útgefið dvalarleyfi, atvinnuleyfi og ótímabundið dvalarleyfi útlendings úr gildi. Óafgreiddum umsóknum um dvalarleyfi skuli þá vísað frá.
Hinn 14. apríl 2023 tók Útlendingastofnun ákvörðun um að brottvísa kæranda og ákvarða endurkomubann til landsins. Í ákvörðuninni kom fram að kæra frestaði réttaráhrifum ákvörðunarinnar, sbr. 1. mgr. 35. gr. laga um útlendinga. Kærandi kærði ákvörðunina til kærunefndar útlendingamála 18. apríl 2023 sem staðfesti ákvörðun Útlendingastofnunar 27. september 2023.
Þar sem nú liggur fyrir endanleg ákvörðun um brottvísun kæranda frá landinu skal óafgreiddum umsóknum hans um dvalarleyfi vísað frá, sbr. 1. mgr. 101. gr. laga um útlendinga.
Ákvörðun Útlendingastofnunar um að vísa frá umsókn kæranda um dvalarleyfi hér á landi er því staðfest.
Í kæru til kærunefndar óskaði kærandi eftir frestun réttaráhrifa á ákvörðun Útlendingastofnunar, sbr. 2. mgr. 29. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Að mati kærunefndar felur ákvörðun Útlendingastofnunar ekki í sér slíka niðurstöðu að frestun réttaráhrifa hennar hafi þýðingu fyrir mál kæranda. Er af þeim sökum ekki ástæða til að fallast á beiðni kæranda um frestun réttaráhrifa og er þeirri beiðni hans því hafnað.
Kærunefnd leiðbeinir kæranda um að telji hann sig uppfylla skilyrði fyrir veitingu dvalarleyfis hér á landi, t.a.m. á grundvelli hjúskapar með íslenskum ríkisborgara, geti hann lagt fram slíka umsókn hjá Útlendingastofnun eftir að hann yfirgefur landið. Með þessum leiðbeiningum er kærunefnd þó ekki að taka afstöðu til þess hvernig slík umsókn verði afgreidd.
Úrskurðarorð:
Ákvörðun Útlendingastofnunar er staðfest.
The decision of the Directorate of Immigration is affirmed.
Valgerður María Sigurðardóttir
Gunnar Páll Baldvinsson Sandra Hlíf Ocares