Nr. 52/2020 Úrskurður
KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA
Þann 17. febrúar 2020 er kveðinn upp svohljóðandi
úrskurður nr. 52/2020
í stjórnsýslumáli nr. KNU20010015
Beiðni […] um endurupptöku
I. Málsatvik
Með úrskurði kærunefndar útlendingamála nr. 469/2019, dags. 7. nóvember 2019, staðfesti nefndin ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 10. maí 2019, um að taka umsókn […], fd. […] ríkisborgara Alsír (hér eftir kærandi), um alþjóðlega vernd hér á landi ekki til efnismeðferðar og vísa honum frá landinu.
Kærandi lagði fram umsókn um alþjóðlega vernd á Íslandi þann 17. desember 2018. Niðurstaða kærunefndar var birt kæranda þann 11. nóvember 2019. Þann 18. nóvember 2019 lagði kærandi annars vegar fram beiðni um frestun réttaráhrifa á úrskurði kærunefndar og hins vegar beiðni um endurupptöku á máli hans. Kærunefnd barst sameiginleg greinargerð í málunum þann 25. nóvember s.á. Kröfu kæranda um frestun réttaráhrifa og beiðni um endurupptöku var synjað þann 20. desember 2019. Þann 16. janúar 2020 barst kærunefnd að nýju beiðni kæranda um endurupptöku máls hans.
Beiðni kæranda um endurupptöku máls hans byggir á 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, sbr. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016. Til vara krefst kærandi þess að réttaráhrifum í máli hans verði frestað í samræmi við 6. mgr. 104. gr. laga um útlendinga.
II. Málsástæður og rök kæranda
Kærandi byggir beiðni sína um endurupptöku á grundvelli 24. gr. stjórnsýslulaga, sbr. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga þar sem 12 mánuðir séu liðnir frá því að kærandi lagði fram umsókn um alþjóðlega vernd hér á landi og að tafir á meðferð umsóknarinnar séu ekki á ábyrgð hans.
III. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála
Samkvæmt 24. gr. stjórnsýslulaga á aðili máls rétt á því að mál hans sé tekið upp á ný ef ákvörðun hefur byggst á ófullnægjandi eða röngum upplýsingum um málsatvik eða íþyngjandi ákvörðun um boð eða bann hefur byggst á atvikum sem breyst hafa verulega frá því að ákvörðun var tekin.
Í 1. mgr. 40. gr. laga nr. 80/2016 um útlendinga kemur fram að flóttamaður skv. 37. gr. laganna, sem er hér á landi eða kemur hér að landi, hefur samkvæmt umsókn rétt á að fá hér alþjóðlega vernd. Stjórnvöldum er þó heimilt, á grundvelli a-, b- og c-liðar 1. mgr. 36. gr. laganna, að taka umsókn ekki til efnismeðferðar við þær aðstæður sem tilgreindar eru í umræddum stafliðum.
Í 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga kemur fram að ef svo standi á sem greini í 1. mgr. skuli þó taka umsókn um alþjóðlega vernd til efnismeðferðar ef útlendingurinn hefur slík sérstök tengsl við landið að nærtækast sé að hann fái hér vernd eða ef sérstakar ástæður mæli annars með því. Ef meira en 12 mánuðir hafa liðið frá því að umsókn um alþjóðlega vernd barst fyrst íslenskum stjórnvöldum og tafir á afgreiðslu hennar eru ekki á ábyrgð umsækjanda sjálfs skal taka hana til efnismeðferðar.
Af orðalagi 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga leiðir að umrætt 12 mánaða tímabil hefst þegar umsækjandi leggur fyrst fram umsókn um alþjóðlega vernd hjá stjórnvöldum. Þá telur kærunefnd að tímabilinu ljúki þegar endanleg niðurstaða stjórnvalda er framkvæmd með flutningi umsækjanda til viðtökuríkis eða þegar kærandi fer úr landi sjálfviljugur eftir að ákvörðun í máli hans hefur verið tekin.
Kærunefnd telur að túlka beri 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga á þann hátt að þó að 12 mánaða fresturinn sé liðinn fari umsókn ekki í efnismeðferð af þeim sökum ef tafir á málsmeðferð eða flutningi verði raktar til athafna eða athafnaleysis umsækjanda sem hann ber að einhverju leyti ábyrgð á, nema þær tafir hafi verið óverulegar og ljóst er að hægt hefði verið að flytja kæranda áður en 12 mánaða fresturinn var liðinn.
Líkt og áður hefur komið fram sótti kærandi um alþjóðlega vernd hér á landi þann 17. desember 2018 og hefur hann ekki enn yfirgefið landið. Því eru liðnir tæplega 14 mánuðir frá því að umsókn kæranda barst fyrst íslenskum stjórnvöldum.
Þann 28. janúar 2020 óskaði kærunefnd útlendingamála eftir upplýsingum frá Útlendingastofnun og stoðdeild ríkislögreglustjóra. Sneri fyrirspurn nefndarinnar að því hvort tafir hefðu orðið á meðferð umsóknar kæranda og ef svo væri, hvort tafir væru á ábyrgð kæranda, sbr. 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga. Svar frá Útlendingastofnun barst kærunefnd þann 29. janúar 2020. Benti stofnunin m.a. á að kærandi hafi byggt á nýrri málsástæðu þegar mál hans var komið til kærunefndar, þ.e. að kærandi hafi kynnst konu hér á landi sem hann hafi gengið í hjónaband með. Þann 4. febrúar 2020 barst kærunefnd svar frá stoðdeild ríkislögreglustjóra þar sem kom fram að deildinni hafi borist verkbeiðni í tengslum við flutning kæranda þann 27. desember 2019. Jafnframt var það mat stoðdeildar að kærandi hafi ekki tafið vinnuna við málið á nokkurn hátt.
Af upplýsingum sem kærunefnd bárust frá stoðdeild ríkislögreglustjóra og Útlendingastofnun, varðandi fyrirspurn um tafir á málsmeðferð og flutningi kæranda, má ráða að þær tafir sem hafi orðið á málinu hafi ekki verið af völdum hans. Í því sambandi tekur kærunefnd fram að það sé mat hennar, eins og hér sérstaklega stendur á, að sú athöfn kæranda að byggja á nýrri málsástæðu þegar mál hans var til meðferðar hjá nefndinni, sem hafi ekki komið fram á fyrsta stigi málsins hjá Útlendingastofnun, geti ekki talist sem tafir sem hafi verið á ábyrgð kæranda í skilningi 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga. Að auki hefur kærunefnd farið yfir málsmeðferð í máli kæranda að öðru leyti og er að mati kærunefndar ekkert sem bendi til þess að hann verði talinn bera ábyrgð á töfum á afgreiðslu umsóknar hans, sbr. 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.
Í ljósi alls framangreinds og samfelldrar dvalar kæranda hér á landi síðan hann lagði fram umsókn um alþjóðlega vernd þann 17. desember 2018, er fallist á að atvik hafi breyst verulega í máli hans á þann hátt að hann eigi rétt á endurupptöku máls hans, sbr. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga. Það er jafnframt niðurstaða kærunefndar að fella ákvörðun Útlendingastofnunar úr gildi. Lagt er fyrir Útlendingastofnun að taka umsókn kæranda um alþjóðlega vernd til efnismeðferðar á grundvelli 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga. Í ljósi þessa telur kærunefnd ekki tilefni til að fjalla um varakröfu kæranda.
Úrskurðarorð
Fallist er á beiðni kæranda um endurupptöku á máli hans.
Ákvörðun Útlendingastofnunar er felld úr gildi. Lagt er fyrir stofnunina að taka mál kæranda til efnismeðferðar.
The appellants request for re-examination of his case is granted.
The decision of the Directorate of Immigration is vacated. The Directorate shall examine the merits of the applicant’s application for international protection in Iceland.
Áslaug Magnúsdóttir Bjarnveig Eiríksdóttir