Úrskurður nr. 4/2025
Úrskurður nr. 4/2025
Þriðjudaginn 13. maí 2025 var í heilbrigðisráðuneytinu kveðinn upp svohljóðandi
ÚRSKURÐUR
Með kæru, dags. 11. október 2024, kærði […], kt. […], hér eftir kærandi, ákvörðun embættis landlæknis, dags. 12. júlí 2024, um að synja henni um útgáfu CCPS-vottorð.
Kærandi krefst þess að ákvörðun embættis landlæknis, dags. 12. júlí 2024, um að synja henni um útgáfu CCPS-vottorðs, verði felld út gildi og lagt fyrir embætti landlæknis að taka málið til meðferðar að nýju.
Kæra kæranda byggir á 26. gr. stjórnsýslulaga, nr. 37/1993, og barst kæra innan kærufrests.
Meðferð málsins hjá ráðuneytinu
Með tölvupósti, dags. 11. október 2024, kærði kærandi ákvörðun embættis landlæknis, dags. 12. júlí s.á., um að synja umsókn kæranda um CCPS-vottorð, staðfestingu um að vottorð um formlega menntun og hæfi uppfylli skilyrði tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins 2005/36/EB frá 7. september 2005, um viðurkenningu á faglegri menntun og hæfi, ásamt síðari breytingum. Hér eftir verður vísað til hennar sem „tilskipunarinnar“. Þann 25. október 2024 barst ráðuneytinu tölvupóstur frá Halldóri Kr. Þorsteinssyni, lögmanni, sem tilkynnti ráðuneytinu að honum hefði verið falið að skila inn rökstuðningi með kæru kæranda sem fylgdi sem viðhengi. Ráðuneytið óskaði eftir umsögn embættis landlæknis um kæru kæranda þann 28. október. Embætti landlæknis sendi ráðuneytinu umsögn sína ásamt gögnum málsins 18. nóvember. Degi síðar sendi ráðuneytið kæranda umsögn embættis landlæknis og bauð henni að gera athugasemdir við umsögn embættisins. Athugasemdir kæranda bárust 3. desember 2024. Lauk þá gagnaöflun og var málið tekið til úrskurðar.
Við ríkisstjórnarskipti 21. desember 2024 var ljóst að heilbrigðisráðherra væri vanhæf til að fara með málið á grundvelli 4. tölul. 1. mgr. 3. gr. stjórnsýslulaga, nr. 37/1993. Þann 27. janúar 2025 féllst forseti Íslands á tillögu forsætisráðherra um að setja umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra sem heilbrigðisráðherra í málinu. Var það mat heilbrigðisráðuneytisins að heilbrigðisráðherra ætti ekki sérstakra og verulegra hagsmuna að gæta í málinu og að vanhæfi ráðherra leiddi af þeim sökum ekki til vanhæfis starfsmanna ráðuneytisins. Er mál þetta því unnið af starfsmönnum heilbrigðisráðuneytisins í umboði setts heilbrigðisráðherra.
Málsatvik
Kærandi sótti um sérfræðileyfi í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum til embættis landlæknis á þar til gerðu umsóknarformi þann 5. október 2023. Með tölvupósti, dags. 18. janúar 2024, tjáði kærandi embættinu að afgreiðsla umsóknar hennar væri forsenda fyrir umsókn hennar um sérfræðileyfi í Svíþjóð, þar sem kærandi starfar. Í tölvupóstinum óskaði kærandi jafnframt eftir að staðfest væri að nám hennar uppfyllti kröfur Evróputilskipunar 2005/36/EB, þ.e. að hún fengi auk sérfræðileyfis útgefið CCPS vottorð.
Embætti landlæknis svaraði kæranda 12. febrúar s.á. Þar kom fram að til að fá útgefið CCPS vottorð þyrfti kærandi að fá námslokavottorð frá Landspítala, þar sem hún stundaði meirihluta sérnáms í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum, til að geta fengið útgefið CCPS vottorð. Með námslokavottorði frá Landspítala þyrfti Landspítali að staðfesta að sá hluti sérnáms kæranda, sem hún stundaði í Svíþjóð, væri metinn inn í námið á Íslandi. Degi síðar kom annar póstur frá embætti landlæknis þar sem kæranda var tjáð að umsókn hennar væri farin til umsagnar til læknadeildar HÍ.
Þann 5. júní 2024 fékk kærandi sérfræðileyfi í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum. Kærandi fékk aftur á móti ekki CCPS vottorð. Var nám kæranda metið út frá íslenskum stöðlum án þess að litið væri til Evróputilskipunarinnar þar sem kærandi hafði ekki fengið námslokavottorð frá Landspítala.
Embætti landlæknis tilkynnti kæranda síðan með tölvupósti þann 12. júlí 2024 að umsókn hennar um CCPS vottorð sérstaklega væri hafnað þar sem umsókn hennar uppfyllti ekki skilyrði sjálfkrafa viðurkenningar sérfræðileyfis á grundvelli tilskipunarinnar, þar sem námslokavottorð fylgdi ekki umsókn hennar heldur eingöngu upplýsingar um að hún hefði lokið fyrstu þremur árum sérnámsins á kvennadeild Landspítala og síðari tveimur árum sérnámsins á Akademiska sjúkrahúsinu í Uppsölum í Svíþjóð. Er ákvörðun um synjun um CCPS vottorð sú sem kæra kæranda lýtur að.
Málsástæður kæranda
Kærandi byggir í fyrsta lagi á að í reglugerð nr. 510/2020, um viðurkenningu á faglegri menntun og hæfi heilbrigðisstarfsmanna frá öðrum EES-ríkjum eða Sviss til að starfa hér á landi, sé hvergi fjallað um skilyrði þess að íslensk stjórnvöld gefi út CCPS vottorð vegna sérfræðileyfis sem hefur verið veitt á Íslandi.
Í öðru lagi byggir kærandi á að þær kröfur sem embætti landlæknis gerir til útgáfu CCPS vottorðs, um að formlegt námslokavottorð liggi fyrir, verði ekki leiddar af reglugerð nr. 510/2020. Því verði ekki fullyrt að kærandi uppfylli ekki skilyrði til útgáfu vottorðsins.
Í þriðja lagi byggir kærandi á að í ljósi framangreinds þá uppfylli ákvörðun embættisins um synjun CCPS vottorðs ekki kröfur V. kafla stjórnsýslulaga, nr. 37/1993, um rökstuðning. Þá sé ákvörðunin ekki studd við skýr lagaákvæði sem brjóti í bága við lögmætisreglu stjórnsýsluréttarins.
Í fjórða lagi byggir kærandi á að hún hafi stundað nám sitt samkvæmt íslenskri marklýsingu, jafnvel þótt hluti námsins hafi farið fram erlendis. Þá liggi fyrir mat kennsluráðs um sérnám hennar sem kærandi heldur fram að geti fallið undir hugtakið „námslokavottorð“. Af þeim sökum heldur kærandi því fram að staðfesting liggi fyrir um að nám hennar uppfylli skilyrði Evróputilskipunar 2005/36/EB.
Að lokum byggir kærandi á að tilgangur Evróputilskipunar 2005/36/EB sé að auðvelda frjálsa för starfsmanna milli ríkja. Tilskipunina sjálfa og reglur sem af henni eru leiddar verði að túlka í því ljósi, sbr. einnig 3. gr. laga nr. 2/1993, um evrópska efnahagssvæðið.
Umsögn embættis landlæknis
Í umsögn embættis landlæknis kemur fram að kæranda hafi verið veitt sérfræðileyfi á grundvelli reglugerðar nr. 856/2023, um menntun, réttindi og skyldur lækna og skilyrði til að hljóta lækningaleyfi og sérfræðileyfi. Umsögn kennsluráðs í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum þar sem lagt var mat á það hvort kærandi uppfyllti skilyrði til veitingu sérfræðileyfis teldist ekki jafngilda formlegu námslokavottorði.
Jafnframt tekur embættið fram í umsögn sinni að það fái ekki séð hvernig kærandi hefði geta byggt rétt til veitingu sérfræðileyfis í Svíþjóð, í kjölfar veitingu sérfræðileyfis á Íslandi, á grundvelli 7. gr. reglugerðar nr. 467/2015 sem var í gildi meðan kærandi stundaði nám sitt á Íslandi, en var fallin úr gildi þegar kærandi sótti um sérfræðileyfi til embættis landlæknis.
Af umsögn embættis landlæknis má ráða að synjun embættisins sé að meginstefnu byggð á því að kærandi hafi ekki framvísað námslokavottorði frá Landspítala. Ef kærandi útvegi námslokavottorð frá Landspítala vegna sérnámsins þá geti embættið gefið út CCPS vottorð. Byggir embættið einnig á úrskurði heilbrigðisráðuneytisins nr. 3/2019, frá 14. júní 2019.
Athugasemdir kæranda við umsögn embættis landlæknis
Kærandi byggir á að reglugerð nr. 510/2020 eigi við um erlenda heilbrigðisstarfsmenn sem óska eftir faglegri viðurkenningu á Íslandi.
Þá byggir kærandi á að marklýsing sé til fyrir sérnám í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum og að hún nái til allra fimm ára sérnámsins. Kennsluráð hafi metið sem svo að kærandi hafi að fullu lokið öllum fimm árum sérnáms í samræmi við marklýsingu sérnámsins. Því hljóti hún að geta fengið CCPS vottorð á þeim grundvelli.
Niðurstaða
Í máli þessu er til skoðunar hvort ákvörðun embættis landlæknis um að synja kæranda um CCPS vottorð hafi verið lögum samkvæm.
Lagagrundvöllur
Samkvæmt 1. mgr. 75. gr. stjórnarskrár lýðveldisins Íslands, nr. 33/1944, er öllum frjálst að stunda þá atvinnu sem þeir kjósa. Þessu frelsi má þó setja skorður með lögum, enda krefjist almannahagsmunir þess. Með lögum nr. 34/2012, um heilbrigðisstarfsmenn, hefur frelsi til að starfa við heilbrigðisþjónustu verið sett ákveðnar skorður. Vísast í þessu sambandi til markmiðs laganna, sem er að tryggja gæði heilbrigðisþjónustu og öryggi sjúklinga með því að skilgreina kröfur um menntun, kunnáttu og færni heilbrigðisstarfsmanna og starfshætti þeirra, sbr. 1. mgr. 1. gr. laganna.
Í 7. gr. laga nr. 34/2012, um heilbrigðisstarfsmenn, kemur fram að sá einn, sem fengið hefur til þess leyfi landlæknis, hefur rétt til að kalla sérfræðing innan löggiltrar heilbrigðisstéttar og starfa sem slíkur hér á landi. Í 2. mgr. 8. gr. segir að í reglugerð um veitingu sérfræðileyfis skal kveðið á um þau skilyrði sem uppfylla þarf til að hljóta leyfi til að kalla sig sérfræðing innan löggiltrar heilbrigðisstéttar og starfa sem slíkur hér á landi. Miðað skal við að lokið hafi verið formlegu viðbótarnámi á viðkomandi sérfræðisviði. Í reglugerð skal m.a. kveðið á um það sérfræðinám sem er krafist til að hljóta sérfræðileyfi og um starfsþjálfun sé gerð krafa um hana. Enn fremur skal kveðið á um í hvaða tilvikum skuli leitað umsagnar menntastofnunar eða annarra aðila um það hvort umsækjandi uppfylli skilyrði um sérfræðinám.
Á grundvelli 8. gr. laga nr. 34/2012, meðal annars, hefur ráðherra sett reglugerð nr. 856/2023. Í 6. gr. reglugerðarinnar er fjallað um skilyrði fyrir sérfræðileyfi, en samkvæmt 1. mgr. greinarinnar má veita sérfræðileyfi í sérgreinum í læknisfræði, skv. 21. gr., þ.e. aðalsérgreinum, undirsérgreinum og viðbótarsérgreinum, að loknu viðurkenndu formlegu sérnámi. Til að læknir geti öðlast sérfræðileyfi skal hann uppfylla eftirtaldar kröfur, skv. 2. mgr. 6. gr: a. hafa lokið embættisprófi í læknisfræði frá læknadeild Háskóla Íslands skv. 4. gr. eða hafa lokið sambærilegu námi erlendis, b. hafa hlotið lækningaleyfi hér á landi skv. 3. gr., c. geta framvísað námslokavottorði sem staðfestir að læknir hafi lokið viðurkenndu sérnámi, að meðtöldum sérnámsgrunni, eða sambærilegu vottorði um þjálfun í öðru ríki, og tileinkað sér þá hæfni, færni og þekkingu sem krafist er fyrir viðkomandi sérgrein skv. 6., 19. og 21. gr. reglugerðarinnar og d. að sérnám hans sé skilgreint innan þeirrar sérgreinar sem umsókn hans um sérfræðileyfi tekur til.
Í 1. mgr. 7. gr. reglugerðarinnar segir að umsóknir um sérfræðileyfi í sérgrein í læknisfræði skv. 21. gr. skuli senda til embættis landlæknis. Þá segir í 2. mgr. greinarinnar að umsækjandi skuli leggja fram námslokavottorð í þeirri sérgrein sem sótt er um sérfræðileyfi í ásamt öðrum gögnum sem embætti landlæknis telur nauðsynleg vegna umsóknar. Samkvæmt 1. mgr. 11. gr. reglugerðarinnar skal sérnám ávallt fara fram á viðurkenndri kennslustofnun og samkvæmt marklýsingu fyrir viðkomandi sérgrein, sbr. 18. og 19. gr. reglugerðarinnar og IV. kafla hennar.
Kveðið er á um kennsluráð í 15. gr. reglugerðarinnar. Í 1. mgr. greinarinnar segir að kennsluráð skal starfa innan hverrar sérgreinar sem kennd er hér á landi. Samkvæmt lokamálslið 2. mgr. 15. gr. samþykkir kennsluráð námslokavottorð og veitir embætti landlæknis umsagnir um umsóknir um sérfræðileyfi, hvert á sínu sérsviði. Ákvæði um tilhögun sérnáms er að finna í 19. gr. reglugerðarinnar en upptalning á sérgreinum sem embætti landlæknis má veita sérfræðileyfi í er að finna í 21. gr. reglugerðarinnar.
Fjallað er um námslokavottorð í 20. gr. reglugerðarinnar. Kennsluráð sérgreinar sem unnt er að stunda að fullu hér á landi gefur út námslokavottorð þegar sérnámslæknir hefur uppfyllt kröfur sérnámsins skv. 19. gr. samkvæmt marklýsingu og ákvörðun framvindumatsnefndar, sbr. 2. mgr. 20. gr. Þá segir í 3. mgr. ákvæðisins að kennsluráði sérgreinar er heimilt að gefa út námslokavottorð skv. 2. mgr. þó svo að hluti sérnáms hafi farið fram í öðru ríki, enda uppfylli sérnámslæknir öll skilyrði gildandi marklýsingar fyrir sérgreinina hér á landi að mati kennsluráðs.
Samkvæmt ákvæði tvö til bráðabirgða í reglugerðinni er heimilt að veita læknum, sem eru í sérnámi á Íslandi og eiga minna en þrjú ár eftir af sérnámi í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum við gildistöku reglugerðarinnar, sérfræðileyfi á grundvelli eldri reglugerðar nr. 467/2015.
Í 7. gr. reglugerðar nr. 467/2015 er fjallað um skilyrði fyrir sérfræðileyfi. Samkvæmt 2. mgr. greinarinnar skal læknir uppfylla eftirtaldar kröfur til að geta átt rétt á að öðlast sérfræðileyfi: a. hafa lokið embættisprófi í læknisfræði frá læknadeild Háskóla Íslands skv. 3. gr. eða hafa lokið sambærilegu námi erlendis, b. hafa hlotið almennt lækningaleyfi hér á landi skv. 2. gr. og c. hafa lokið viðurkenndu sérnámi, að meðtöldum sérnámsgrunni, og tileinkað sér þekkingu, klíníska og verklega færni og aðferðarfræði sem krafist er fyrir viðkomandi sérgrein skv. 8. og 9. gr. reglugerðarinnar en fjallað er um tilhögun sérnáms í 8. gr. reglugerðarinnar. Í 3. mgr. 7. gr. kemur fram að aðeins er heimilt að veita sérfræðileyfi hér á landi í þeim sérgreinum þar sem marklýsing fyrir sérnámið í heild hefur verið samþykkt af mats- og hæfisnefnd, sbr. 15. gr. en landlækni er einnig heimilt að staðfesta sérfræðileyfi frá öðru ríki.
Áður en sérfræðileyfi er veitt skv. 6. gr. reglugerðar nr. 467/2015 skal landlæknir leita umsagnar læknadeildar Háskóla Íslands um hvort umsækjandi uppfylli skilyrði um nám skv. 7. og 8. gr. reglugerðarinnar samkvæmt 2. mgr. 11. gr. reglugerðarinnar. Landlækni er einnig heimilt að leita umsagnar annarra aðila eftir þörfum, sbr. 4. mgr. 11. gr.
Árið 2019 staðfesti mats- og hæfisnefnd marklýsingu fyrir sérnám í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum. Marklýsingin nær til allra fimm ára sérnámsins en aðeins hefur verið hægt að stunda fyrstu þrjá ár námsins á Íslandi þar sem Landspítali hefur aðeins fengið viðurkenningu til að kenna fyrstu þrjú ár sérnámsins, sbr. einnig úrskurður heilbrigðisráðuneytisins, nr. 1/2025.
Í reglugerð nr. 510/2020 er fjallað um CCPS vottorð. Í 4. mgr. 15. gr. reglugerðarinnar segir að umsækjandi sem leggur fram vitnisburð um formlega menntun og hæfi sem sérfræðingur innan læknisfræði eða tannlæknisfræði og uppfyllir ekki skilyrði 1. mgr. á þó rétt á sérfræðileyfi ef hann leggur fram staðfestingu frá lögbæru stjórnvaldi í EES-ríki eða Sviss sem hefur gefið út vitnisburðinn. Staðfestingin (CCPS) skal innihalda upplýsingar um að sérnámið og vitnisburðurinn sé í samræmi, sambærilegur og jafngildur kröfum tilskipunarinnar (2005/36/EB) um formlega menntun og hæfi. Ekki er kveðið á um CCPS vottorð annars staðar.
Niðurstaða ráðuneytisins
Í máli þessu reynir á hvort kærandi uppfylli skilyrði til að hljóta CCPS vottorð frá embætti landlæknis vegna náms hennar í fæðinga -og kvensjúkdómalækningum. Samkvæmt gögnum málsins hefur kærandi lokið fyrstu þremur árum sérnáms í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum á Landspítala í samræmi við samþykkta marklýsingu. Samþykkt marklýsing í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum nær til alls sérnámsins á Íslandi. Hins vegar hefur Landspítali aðeins fengið viðurkenningu til að kenna fyrstu þrjú ár sérnámsins. Af þeim sökum þurfa sérnámslæknar að fara utan og ljúka sérnámi sínu erlendis, en það var skilyrði fyrir veitingu sérfræðileyfis á Íslandi samkvæmt 3. mgr. 7. gr. reglugerðar nr. 467/2015 að marklýsing fyrir sérnám í heild sinni hefði verið samþykkt af mats- og hæfisnefnd. Sérnám í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum samkvæmt gildandi marklýsingu er fimm ár eða 60 mánuðir. Af þeim má þó stunda nám í annarri sérgrein í 12 mánuði af sérnáminu ef sú sérgrein er upptalin í marklýsingunni. Kærandi hefur nýtt sér þá heimild en hún hefur lokið sex mánuðum í sérnámi í almennum skurðlækningum á Landspítala sem hluta af sérnámi sínu í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum. Kærandi lauk seinasta eina og hálfa ári sérnámsins í Svíþjóð í september 2023 og sótti um sérfræðileyfi í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum hjá embætti landlæknis í sama mánuði.
Samkvæmt gögnum málsins var kæranda veitt sérfræðileyfi á Íslandi í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum af hálfu embætti landlæknis þann 5. júní 2024. Af gögnum málsins verður ekki með vissu ráðið á hvaða grundvelli kæranda var veitt umrætt sérfræðileyfi. Þegar kærandi sótti um sérfræðileyfi þann 29. september 2023 hafði nýlega tekið gildi reglugerð nr. 856/2023. Engu að síður var í ákvæði tvö til bráðabirgða við reglugerðina heimild til að veita læknum sem ættu minna en þrjú ár eftir af sérnámi í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum sérfræðileyfi á grundvelli eldri reglugerðar, nr. 467/2015.
Samkvæmt c-lið 2. mgr. 6. gr. reglugerðar nr. 856/2023 er það fortakslaust skilyrði fyrir veitingu sérfræðileyfis á grundvelli náms sem fer fram á grundvelli íslenskrar marklýsingar samkvæmt reglugerðinni að umsækjandi geti framvísað námslokavottorði sem staðfestir að læknir hafi lokið viðurkenndu sérnámi, að meðtöldum sérnámsgrunni, eða sambærilegu vottorði um þjálfun í öðru ríki. Þar sem námslokavottorð lá ekki fyrir við umsókn kæranda um sérfræðileyfi hjá embætti landlæknis bar embætti landlæknis að leggja mat á hvort kærandi uppfyllti skilyrði fyrir veitingu sérfræðileyfis á grundvelli reglugerðar nr. 467/2015 í samræmi við bráðabirgðaákvæði tvö við reglugerð nr. 856/2023.
Ekki er deilt um hvort kærandi hafi uppfyllt a- og b-lið 2. mgr. 7. gr. reglugerðar nr. 467/2015. Samkvæmt c-lið 2. mgr. 7. gr. skal umsækjandi hafa lokið viðurkenndu sérnámi, að meðtöldum sérnámsgrunni, og tileinkað sér þekkingu, klíníska og verklega færni og aðferðafræði sem krafist er fyrir viðkomandi sérgrein samkvæmt 8. og 9. gr. Af ákvæðinu má ráða að ekki er gerð krafa um eiginlegt námslokavottorð, heldur að umsækjandi hafi lokið viðurkenndu sérnámi við sérgrein. Þrátt fyrir að námslok og námslokavottorð haldist almennt í hendur getur líkt og fyrirliggjandi mál vitnar um komið upp tilvik þar sem sótt er um sérfræðileyfi á grundvelli reglugerðar nr. 467/2015, þar sem ekki er gerð krafa um eiginlegt námslokavottorð. Þá skiptir máli hvort umsækjandi sé talinn hafa lokið námi án þess að hafa fengið útgefið námslokavottorð. Í fyrirliggjandi máli liggur fyrir umsögn kennsluráðs í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum þar sem fram kemur að kennsluráðið telji að kærandi hafi lokið námi í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum í samræmi við staðfesta marklýsingu í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum á Íslandi á viðurkenndum kennslustað bæði á Íslandi og í Svíþjóð. Í málinu er því ekki vafi um hvort kærandi hafi lokið viðurkenndu sérnámi í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum á Íslandi.
Af samskiptum kæranda við embætti landlæknis í aðdraganda ákvörðunar embættisins má ráða að embættið hafi bent kæranda á að til að hljóta CCPS vottorð þá þyrfti kærandi að fá útgefið námslokavottorð frá Landspítala vegna sérnámsins eða sækja um slíkt vottorð í Svíþjóð þar sem kærandi lauk námi.
Ákvæði um námslokavottorð komu ekki inn í reglugerð fyrr en þegar reglugerð nr. 856/2023, var sett í ágúst það ár. Fyrir þann tíma voru CCPS vottorð veitt vegna náms sem var að fullu lokið á Íslandi í samræmi við gildandi marklýsingu samkvæmt reglugerð nr. 467/2015. Í máli þessu óskaði embætti landlæknis eftir umsögn og viðbótarumsögn frá kennsluráði í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum. Nánar til tekið óskaði embættið eftir: „áliti nefndarinnar á því hvort að [kærandi] hafi að fullu lokið námi í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum sem er í samræmi við gildandi marklýsingu og hvort að mælt sé með veitingu sérfræðileyfis í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum.“ Í niðurstöðu kennsluráðs vegna umsagnarbeiðninnar segir m.a: „[kærandi] hefur sent inn viðbótargögn frá námstímanum á Akademiska Sjukhuset, síðari tvö ár sérnáms (námsár 4 og 5), þar sem kennslustjóri sérnáms, Agnes Elding (sjá fylgiskjal) staðfestir færni hennar í þeim aðgerðum, sem gerð er krafa um skv. marklýsingu sérnáms í okkar sérgrein. Þar staðfestir kennslustjóri sérnámsins (AE) fullnægjandi færni í eftirtöldu: […]. Eftir yfirferð framlagðra gagna og marklýsingar sérnáms í sérgreininni, er það mat undirritaðra, að [kærandi], hafi sýnt fram á að hún hafi að fullu lokið námi í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum. […].“
Af niðurstöðu kennsluráðs má ráða að það telji að umsækjandi í málinu hafi lokið sérnámi í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum og fullnægi þeim skilyrðum sem gerð eru til færni og hæfni samkvæmt gildandi marklýsingu á Íslandi um sérnámið. Kærandi uppfylli af þeim sökum skilyrði c-liðar 2. mgr. 7. gr. reglugerðar nr. 467/2015 til að hljóta sérfræðileyfi í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum. Í reglugerð nr. 467/2015 er ekki að finna tilvísun í námslokavottorð, svo sem áður hefur verið rakið. Því hefur ekki verið hægt að binda útgáfu CCPS vottorða við slík vottorð í gildistíð eldri reglugerðar. Útgáfa CCPS vottorða hefur því verið bundin við að kærandi hafi uppfyllt skilyrði 7., sbr. 8. og 16. gr. reglugerðar nr. 467/2015 enda hafi sérfræðileyfið verið veitt í sérgrein þar sem marklýsing fyrir sérnámið í heild hafði verið samþykkt af mats- og hæfisnefnd, sbr. 3. mgr. 7. gr. og 15. gr. reglugerðarinnar.
EFTA-dómstóllinn hefur fjallað um útgáfu CCPS vottorða vegna sérfræðileyfa í læknisfræði í máli E-17/20, en í málinu óskaði Héraðsdómur Reykjavíkur eftir svari dómstólsins við því hvort 25. gr. tilskipunarinnar áskildi að EES-ríki, sem gæfi út vitnisburð um menntun og hæfi (sérfræðileyfi hér á landi) til handa lækni sem nyti sjálfkrafa viðurkenningar í öðrum EES-ríkjum, hefði sjálft með höndum þá þjálfun sem leitast væri við að viðurkenna með útgáfu slíks vitnisburðar þannig að ríki geti ekki gefið út slíkan vitnisburð, þ.e. CCPS vottorð, ef námið hefði ekki farið fram í því ríki. Í niðurstöðu dómstólsins kemur fram að forsenda fyrir því að valdbært stjórnvald í EES-ríki (embætti landlæknis á Íslandi) geti gefið út vitnisburð um formlega menntun og hæfi fyrir sérnám í læknisfræði (þ.e. sérfræðileyfi útgefið af embætti landlæknis) í samræmi við 25. gr. tilskipunarinnar sé að það geti metið og staðfest að kröfur til að geta gefið út vitnisburð um formlega menntun og hæfi séu uppfylltar. Það sé hægt ef EES-ríkið býður upp á sérnám í læknisfræði sem uppfyllir lágmarkskröfur tilskipunarinnar á yfirráðasvæði sínu. Að öðrum kosti verði stjórnvaldið að hafa komið á kerfi sem tryggir staðfestingu á því að kröfurnar sem kveðið er á um í 25. gr. tilskipunarinnar séu uppfylltar, til dæmis með því að hafa námsskrá eða jafngildi hennar sem lýsir heildstæðri áætlun um nám og þjálfun.
Núgildandi marklýsing í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum á Íslandi nær yfir námið í heild sinni þrátt fyrir að Landspítali hafi aðeins heimild til að kenna fyrstu þrjú ár sérnámsins. Eftir þann tíma þurfa sérnámslæknar í sérgreininni að fara utan til að klára sérnámið. Í tilfelli kæranda lauk hún fyrstu þremur árum sérnámsins á Landspítala auk þess sem hún tók sex mánuði í sérnámi á almennri skurðdeild Landspítala sem hluta af sérnámi sínu í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum, í samræmi við marklýsingu. Að því loknu hélt kærandi utan til Svíþjóðar og kláraði sérnámið þar. Kennsluráð í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum á Landspítala mat þann hluta sérnámsins sem kærandi lauk í Svíþjóð og komst að þeirri niðurstöðu að sá hluti, sem og árangur kæranda, uppfyllti skilyrði marklýsingar hér á landi. Kærandi teljist af þeim sökum að fullu hafa lokið viðurkenndu sérnámi í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum samkvæmt marklýsingu samþykktri af Mats- og hæfisnefnd um sérnám lækna. Er það í samræmi við ofangreindan dóm EFTA-dómstólsins í máli E-17/20, enda hefur marklýsing í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum verið staðfest í heild sinni af Mats- og hæfisnefnd um sérnám lækna. Af því verður ráðið að með viðbótarumsögn kennsluráðs hafi embætti landlæknis verið upplýst um að nám kæranda uppfyllti skilyrði 25. gr. tilskipunar 2005/36/EB.
Þar sem ekki var gerð krafa um formlegt námslokavottorð til að hljóta sérfræðileyfi samkvæmt eldri reglugerð telur ráðuneytið að ekki sé heldur rétt að krefjast námslokavottorðs fyrir útgáfu CCPS vottorðs vegna sérfræðileyfis sem gefið var út á grundvelli eldri reglugerðar enda liggi fyrir að sérnám það er lagt var til grundvallar útgáfu sérfræðileyfis hér á landi uppfylli lágmarkskröfur 25. gr. tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins 2005/36/EB um gagnkvæma viðurkenningu á faglegri menntun og hæfi. Er það einnig í samræmi við niðurstöðu í máli EFTA-dómstólsins E-17/20.
Er það því niðurstaða ráðuneytisins að skilyrði fyrir útgáfu CCPS vottorðs til handa kæranda séu uppfyllt. Sækir það jafnframt stoð í ákvæði 3. mgr. 20. gr. reglugerðar nr. 856/2023, sem kveður á um að kennsluráði sérgreinar sé heimilt að gefa út námslokavottorð þegar sérnámslæknir hefur uppfyllt kröfur sérnáms samkvæmt marklýsingu og ákvörðun framvindumatsnefndar, þó svo að hluti sérnáms hafi farið fram í öðru ríki, enda uppfylli sérnámslæknir öll skilyrði gildandi marklýsingar fyrir sérgreinina hér á landi að mati kennsluráðs. Líkt og að framan greinir hefur kennsluráð sérgreinarinnar í umsögn sinni vottað að kærandi hafi að fullu lokið sérnámi í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum samkvæmt gildandi marklýsingu samþykktri af Mats- og hæfisnefnd um sérnám lækna. Í því felst að nám kæranda uppfyllir skilyrði 25. gr. tilskipunar 2005/36/EB. Er ákvörðun embættisins með hliðsjón af framangreindu felld úr gildi og lagt fyrir embætti landlæknis að gefa út CCPS vottorð til handa kæranda.
Úrskurðarorð
Ákvörðun embættis landlæknis, dags. 12. júlí 2024, um að synja kæranda um CCPS vottorð, er felld úr gildi. Lagt er fyrir embætti landlæknis að gefa út CCPS vottorð til handa kæranda.