Skýrsla átakshóps og áætlun um 540 innviðaframkvæmdir fram til 2030
Ríkisstjórnin skipaði átakshóp um úrbætur í innviðum í kjölfar fárviðrisins sem gekk yfir í desember 2019. Hópurinn leitaði til sveitarfélaga, innviðafyrirtækja og stofnana til að fá sýn þeirra um nauðsynlegar úrbætur í innviðum og skilaði skýrslu sinni til ríkisstjórnar auk heildstæðrar aðgerðaáætlunar vegna uppbyggingar innviða fram til 2030.
Átakshópurinn leggur til fjölmargar aðgerðir til að styrkja innviði landsins í kjölfar óveðursins. Þær snúa m.a. að:
- úrbótum á varaafli,
- auknum áreiðanleika raforku- og fjarskiptakerfa,
- skilgreiningu á hlutverki og mönnun fyrirtækja og stofnana,
- samræmingu skipulags innviða,
- eflingu almannavarnakerfisins,
- fræðslu og upplýsingagjöf til almennings og
- eflingu rannsókna og vöktunar á náttúruvá.
Margvíslegt tjón varð af fárviðrinu og ekki allt metið til fjár. Beint tjón raforkufyrirtækja, fjarskiptafyrirtækja og stofnana ríkisins nam um einum milljarði króna, þar af um tveir þriðju hjá raforkufyrirtækjum. Tjón atvinnufyrirtækja, bænda og heimila liggur ekki fyrir og kemur ekki allt í ljós fyrr en síðar á árinu.
Átakshópurinn leggur auk framangreinds til fjölmargar aðgerðir sem byggjast á stefnu stjórnvalda í viðkomandi málaflokkum, samþykktum stefnum og áætlunum, áhættumati Þjóðaröryggisráðs og almannavarna og upplýsingum sérfræðinga, stofnana, fyrirtækja og sveitarfélaga. Samkvæmt mati hópsins mun heildarfjárhæð framkvæmda hins opinbera og innviðafyrirtækja í uppbyggingu innviða nema 900 milljörðum króna á næstu tíu árum. Helstu aðgerðir eru:
- Jarðstrengjavæðingu dreifikerfis raforku verði flýtt þannig að árið 2025 verði henni lokið að langmestu leyti í stað ársins 2035.
- Tillögur til einföldunar og aukinnar skilvirkni í leyfisveitingum vegna framkvæmda í flutningskerfi raforku.
- Framkvæmdum í svæðisflutningskerfi raforku, sem ekki eru á 10 ára kerfisáætlun Landsnets, verði flýtt.
- Trygging á framboði varma á Suðurnesjum og höfuðborgarsvæðinu, í nafni almannahagsmuna og orkuöryggis, með könnun á varmastöð í Krýsuvík.
- Grunnnet fjarskipta verði byggt upp með hliðsjón af aðgengi og öryggi og tengingu Íslands við umheiminn
- Öryggi verði haft í fyrirrúmi við allar ákvarðanir í samgöngumálum.
- Uppbyggingu ofanflóðavarna verði lokið árið 2030.
- Efling almannavarnakerfisins og heildstæð vöktun náttúruvár.
- Varaafl fyrir raforku og fjarskipti endurskilgreint og eflt.
- Samræmd stefnumótun í málefnum innviða og áætlunum ríkisins.
Í aðgerðaáætluninni henni eru taldar til aðgerðir vegna uppbyggingar innviða fram til 2030 með nýjum verkefnum en einnig verkefnum sem liggja fyrir í samþykktum áætlunum ríkisins, sveitarstjórna og fyrirtækja. Áætlunin telur 540 aðgerðir, þar af eru 192 nýjar aðgerðir og 40 aðgerðir sem lagt er til að verði flýtt í framkvæmdaáætlunum Landsnets og dreifiveitna. Aðrar aðgerðir eru þegar innan núverandi framkvæmda- og fjármálaáætlana.