Mál nr. 425/2017
Úrskurðarnefnd velferðarmála
Mál nr. 425/2017
Fimmtudaginn 8. febrúar 2018
A
gegn
Vinnumálastofnun
Ú R S K U R Ð U R
Mál þetta úrskurða Kári Gunndórsson lögfræðingur, Arnar Kristinsson lögfræðingur og Agnar Bragi Bragason lögfræðingur.
Með kæru, dags. 15. nóvember 2017, kærir A, til úrskurðarnefndar velferðarmála ákvörðun Vinnumálastofnunar um að setja greiðslur atvinnuleysisbóta til hans á bið.
I. Málsatvik og málsmeðferð
Kærandi sótti um greiðslur atvinnuleysisbóta hjá Vinnumálastofnun 1. september 2017. Áður hafði kærandi fengið greiddar atvinnuleysisbætur, meðal annars á árinu 2010. Kærandi sætti biðtíma á grundvelli 59. gr. og 1. mgr. 61. gr. laga nr. 54/2006 um atvinnuleysistryggingar þann 8. nóvember 2010 og þar á undan á grundvelli 55. gr. laganna þann 12. október 2010. Þegar kærandi sótti um greiðslur atvinnuleysisbóta í september 2017 voru eftirstöðvar biðtímans tæplega tveir mánuðir. Með ákvörðun Vinnumálastofnunar, dags. 27. september 2017, var kæranda tilkynnt að umsókn hans hefði verið samþykkt en vegna mistaka stofnunarinnar kom ekki fram í bréfinu að greiðslur myndu fyrst hefjast þegar biðtími væri liðinn. Kærandi kveðst hafa verið upplýstur um viðlögin í símtali við Greiðslustofu. Einnig kemur fram á greiðsluseðli atvinnuleysistrygginga að bætur séu skertar vegna viðurlaga.
Kæra barst úrskurðarnefnd velferðarmála þann 15. nóvember 2017. Með bréfi, dags. 16. nóvember 2017, óskaði úrskurðarnefndin eftir greinargerð Vinnumálastofnunar ásamt gögnum málsins. Greinargerð Vinnumálastofnunar barst með bréfi, dags. 11. desember 2017. Með bréfi úrskurðarnefndar, dags. 12. desember 2017, var greinargerð Vinnumálastofnunar send kæranda til kynningar. Athugasemdir bárust ekki.
II. Sjónarmið kæranda
Kærandi krefst þess að viðurlögin sem hafi verið sett á hann fyrir átta árum verði endurmetin en þau séu tilkomin vegna þess að hann hafi hætt í námi og skráð sig sem atvinnulaus erlendis. Í ákvörðun Vinnumálastofnunar sé ekki greint frá viðurlögunum, einungis komi fram að hann eigi rétt á og fái 98% bótarétt. Kærandi gerir athugasemd við meðferð Vinnumálastofnunar en hann geti ekki greitt reikninga vegna þessara viðurlaga sem eigi engan rétt á sér. Kærandi bendir á að hann hafi unnið frá því að hann hafi flutt til landsins og borgað sína skatta. Hann megi ekki við því að missa greiðslur frá Vinnumálastofnun en um sé að ræða tímabilið frá 1. október til 22. október 2017, eða 15 vinnudaga. Kærandi óskar eftir að litið verði fram hjá þessum átta ára gömlu viðurlögum og að hann fái greiddar atvinnuleysisbætur fyrir framangreint tímabil.
III. Sjónarmið Vinnumálastofnunar
Í greinargerð Vinnumálastofnunar kemur fram að málið varði þá ákvörðun stofnunarinnar að láta kæranda sæta biðtíma eftir greiðslum atvinnuleysistrygginga. Ákvörðun um biðtíma á grundvelli 59. gr. og 61. gr. laga nr. 54/2006 um atvinnuleysistryggingar sé frá 8. nóvember 2010 en kærufrestur vegna þeirrar ákvörðunar sé liðinn, sbr. 5. gr. laga nr. 85/21015 um úrskurðarnefnd velferðarmála. Til umfjöllunar sé því einungis hvort kærandi hafi átt að sæta eftirstöðva biðtíma þegar hann hafi sótt um atvinnuleysisbætur í september 2017. Fyrir liggi að kærandi hafði ekki tekið út allan biðtíma frá 2010 þegar hann hafi sótt um greiðslur atvinnuleysisbóta að nýju.
Vinnumálastofnun vísar til þess að viðurlagaákvörðun frá árinu 2010 hafi verið tekin á grundvelli 59. gr. laga nr. 54/2006 en þar sem um hafi verið að ræða seinni viðurlagaákvörðun kæranda á sama bótatímabili hafi komið til ítrekunaráhrifa samkvæmt 1. mgr. 61. gr. laganna og því hafi honum verið gert að sæta þriggja mánaða biðtíma eftir greiðslum atvinnuleysisbóta. Í 5. mgr. 61. gr. laganna sé fjallað um hvenær biðtími samkvæmt ákvæðinu geti fallið niður en þar segi að ítrekunaráhrif samkvæmt ákvæðinu falli niður þegar nýtt tímabil hefjist samkvæmt 29. gr., sbr. 30. eða 31. gr. laganna. Í 31. gr. komi fram að nýtt tímabil hefjist þegar hinn tryggði sæki að nýju um atvinnuleysisbætur eftir að hafa starfað samfellt á innlendum vinnumarkaði í að minnsta kosti 24 mánuði frá því að hann hafi síðast fengið greiddar atvinnuleysisbætur. Þegar kærandi hafi sótt um atvinnuleysisbætur hafi hann ekki unnið samfellt í að minnsta kosti 24 mánuði frá því að hann hafi síðast fengið greiddar atvinnuleysisbætur og því ekki áunnið sér rétt til nýs bótatímabils. Að því virtu hafi kærandi þurft að sæta biðtíma áður en greiðslur atvinnuleysisbóta gætu hafist að nýju.
IV. Niðurstaða
Ágreiningur máls þessa lýtur að þeirri ákvörðun Vinnumálastofnunar um að setja greiðslu atvinnuleysisbóta til kæranda á bið.
Með ákvörðun Vinnumálastofnunar frá 12. október 2010 var bótaréttur kæranda felldur niður í tvo mánuði. Ákvörðun stofnunarinnar var tekin á grundvelli 55. gr. laga nr. 54/2006 um atvinnuleysistryggingar en ákvæðið var á þeim tíma svohljóðandi:
Sá sem telst tryggður samkvæmt lögum þessum en hefur hætt námi, sbr. c-lið 3. gr., án gildra ástæðna skal ekki eiga rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta skv. VII. kafla fyrr en að tveimur mánuðum liðnum, sem ella hefðu verið greiddar bætur fyrir, frá móttöku umsóknar um atvinnuleysisbætur. Staðfesting frá viðkomandi skóla um að námi hafi verið hætt skal fylgja umsókninni.
Með ákvörðun Vinnumálastofnunar frá 8. nóvember 2010 var bótaréttur kæranda felldur niður í þrjá mánuði. Ákvörðun stofnunarinnar var tekin á grundvelli 1. mgr. 59. gr. laga nr. 54/2006, sbr. 61. gr. laganna. Ákvæði 1. mgr. 59. gr. var á þeim tíma svohljóðandi:
Sá sem lætur hjá líða að veita nauðsynlegar upplýsingar skv. h-lið 1. mgr. 14. gr. eða um annað það sem kann að hafa áhrif á rétt hans samkvæmt lögum þessum skal ekki eiga rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta skv. VII. kafla fyrr en að tveimur mánuðum liðnum, sem ella hefðu verið greiddar bætur fyrir, frá þeim degi er viðurlagaákvörðun Vinnumálastofnunar er tilkynnt aðila. Hið sama á við þegar hinn tryggði hefur vísvitandi látið hjá líða að tilkynna Vinnumálastofnun um þær breytingar sem kunna að verða á högum hans á því tímabili sem hann fær greiddar atvinnuleysisbætur eða sætir biðtíma eða viðurlögum samkvæmt lögum þessum eða annað það sem kann að hafa áhrif á rétt hans samkvæmt lögum þessum, sbr. 3. mgr. 9. gr. og 2. mgr. 14. gr. Skal honum jafnframt verða gert að endurgreiða ofgreiddar atvinnuleysisbætur skv. 39. gr.
Í 61. gr. laga nr. 54/2006 er kveðið á um ítrekunaráhrif fyrri viðurlagaákvarðana. Þar segir að sá sem hafi sætt viðurlögum samkvæmt 57.-59. gr. eða biðtíma samkvæmt 54. og 55. gr. og eitthvert þeirra tilvika sem þar greini eigi sér stað að nýju á sama tímabili samkvæmt 29. gr. skuli ekki eiga rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta samkvæmt VII. kafla fyrr en að þremur mánuðum liðnum frá þeim degi er ákvörðun Vinnumálastofnunar um ítrekunaráhrif liggi fyrir. Í 5. mgr. 61. gr. laganna kemur fram að ítrekunaráhrif samkvæmt ákvæðinu falli niður þegar nýtt tímabil samkvæmt 29. gr. hefst, sbr. 30. og 31. gr. laganna.
Í 29. gr. laga nr. 54/2006 er kveðið á um að sá sem teljist tryggður samkvæmt lögunum geti átt rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta samfellt í 30 mánuði frá þeim degi er Vinnumálastofnun tók við umsókn hans um atvinnuleysisbætur nema annað leiði af lögunum. Biðtími eftir greiðslu atvinnuleysisbóta samkvæmt X. kafla telst hluti tímabilsins sem og sá tími er viðurlög samkvæmt XI. kafla standa yfir. Í 4. mgr. 29. gr. laganna kemur fram að tímabilið samkvæmt 1. mgr. haldi áfram að líða þegar hinn tryggði sækir að nýju um atvinnuleysisbætur til Vinnumálastofnunar eftir að hafa starfað í skemmri tíma en 24 mánuði á innlendum vinnumarkaði frá því að hann fékk síðast greiddar atvinnuleysisbætur. Þá segir í 31. gr. laga nr. 54/2006 að nýtt tímabil samkvæmt 29. gr. hefjist þegar hinn tryggði sækir að nýju um atvinnuleysisbætur til Vinnumálastofnunar eftir að hafa starfað samfellt á innlendum vinnumarkaði í að minnsta kosti 24 mánuði frá því að hann fékk síðast greiddar atvinnuleysisbætur.
Samkvæmt gögnum málsins hafði kærandi ekki, þegar umsókn hans barst Vinnumálastofnun þann 1. september 2017, starfað í 24 mánuði á innlendum vinnumarkaði frá því að hann fékk síðast greiddar atvinnuleysisbætur. Kærandi hafði því ekki áunnið sér rétt til nýs bótatímabils samkvæmt 31. gr. laga nr. 54/2006 og því hélt allur ótekinn biðtími vegna eldri viðurlaga áfram að líða þegar hann skráði sig atvinnulausan að nýju 1. september 2017. Með vísan til framangreinds er ákvörðun Vinnumálastofnunar um að setja greiðslu atvinnuleysisbóta til kæranda á bið staðfest.
Ú R S K U R Ð A R O R Ð
Ákvörðun Vinnumálastofnunar í máli A, um að setja greiðslur atvinnuleysisbóta til hans á bið er staðfest.
F.h. úrskurðarnefndar velferðarmála
Kári Gunndórsson