Ein milljón flóttamanna frá Suður-Súdan býr í Úganda
https://youtu.be/ZlX4tdWgzXA Allt frá því átök brutust út í Suður-Súdan í desember 2013
hafa íbúarnir, einkum konur og börn, flúið yfir til nágrannaríkja,
flestir til Úganda. Ófriðurinn magnaðist í júlí á þessu ári og síðan þá
hafa hundruð þúsunda lagt á flótta. Nú er svo komið að ein milljón
flóttamanna frá Suður-Súdan hefst við í Úganda.
Ný flóttamannasamfélög rísa í Yumbe héraði, en í Adjumani héraði (sjá myndband)
býr flóttafólk sem kom yfir landamærin á síðasta ári eða fyrr. Þótt
stjórnvöld og héraðsyfirvöld í Úganda fái hrós fyrir móttöku flóttamanna
og velvild í þeirra garð er lífið fjarri því að vera dans á rósum:
lífsbaráttan er hörð og flestar kvennanna eru einstæðar mæður með mörg
börn. Komið hefur fram að um 85% flóttamanna eru konur og börn.
Með níu börn á framfæri
Achol Anuol kom í
Pakele flóttamannabyggðirnar í nóvember fyrir einu ári, hrakin á flótta
vegna átakanna með sjö börn - án eiginmannsins. Hún kveðst ekkert vita
um afdrif hans, hvort hann sé lífs eða liðinn. Hún segist líka hafa
tekið að sér tvö munaðarlaus börn og því séu börnin á hennar framfæri
alls níu talsins. - Hún segir stuðning alþjóðastofnana og héraðsins við
flóttafólk af skornum skammti, fjölskylda hennar hafi átt kýr í
Suður-Súdan og átt auðvelt með að fá fiskmeti en hvorki nautakjöt né
fiskur sé á boðstólum fyrir flóttafólk í Úganda. Hún kveðst ánægð með að
börnin geti gengið í skóla en kvartar undan því að þau fái of lítið að
borða, matarskammtarnir séu of litlir. Þá segir Achol að hún óttist að
hún snúi ekki aftur heim til Suður-Súdan á næstu árum; meðan ófriðurinn
geisar sé betri kostur að búa í Úganda.
Í nágrenninu býr Martha
Nyapot sem kom yfir til Úganda í febrúar. Hún hefur komið sér upp
afdrepi fyrir sjálfa sig og fimm börn en hún flúði átökin í Suður-Súdan
eftir að eiginmaður hennar var myrtur. -Hún segir að lífsbaráttan sé
hörð og miklu erfiðari en hún hafi áður kynnst, einkum vegna þess að hún
eigi enga peninga og stuðningurinn sé takmarkaður. Hún lýsir hins vegar
yfir ánægu með skólana sem börnin sækja. Martha segir aðspurð að hún
geti ekki hugsað til þess að fara aftur heim til Suður-Súdan fyrr en
tryggt sé að hún geti boðið börnum sínum öruggt umhverfi - því miður séu
engar líkur á því að það gerist í bráð.
Landið afhent gjaldfrjálst til flóttafólks
Jacob Opiyo sem stýrir
neyðaraðstoð UNICEF segir að landið þar sem flóttamannasamfélögin rísa
sé ekki í eigu ríkisins heldur séu það héruðin sjálf sem eigi landið og
látið það af hendi gjaldfrjálst til flóttafólks. Hins vegar stýri
skrifstofa forsætisráðherra aðgerðum á vettvangi og hlutist til um að fá
land til umráða en þess séu líka dæmi að héraðsstjórnir bjóði landið að
fyrra bragði í þágu flóttamanna.
Flóttamannastofnun
Sameinuðu þjóðanna og fjölmargar aðrar alþjóðastofnanir koma síðan að
framkvæmdum við að undirbúa landið undir komu flóttamanna, búa til vegi,
skilgreina landskika fyrir hverja fjölskyldu, reisa heilsugæslustöðvar
og skóla, byggja varanleg almenningssalerni og vatnsveitur, svo dæmi séu
nefnd.
Stefán Jón Hafstein
forstöðumaður sendiráðs Íslands í Úganda hreifst af skipulagningu
heimamanna þegar hann kynnti sér flóttamannasamfélögin á dögunum eins og
fram kemur í meðfylgjandi kvikmyndabroti.
South Sudanese Flee One of Country's Last Peaceful Towns/ VOA
Ending South Sudan's Civil War / CFR