Samfélögin sjálf brugðust við sjúkdómnum og höfðu sigur
Þremur árum eftir að ebóla gaus
upp í þremur ríkjum í vestanverði Afríku er enn verið að draga lærdóm af
faraldrinum. Athygli er vakin á því í fréttaskýringu IRIN að óvæntustu
tíðindin komi ekki frá vísindamönnum heldur innan úr samfélögunum sem
verst urðu úti þegar faraldurinn geisaði; hvernig samfélögin, óstudd að
mestu, brugðust við sjúkdómnum og höfðu sigur.
"Einn forvitnilegasti þáttur faraldursins sem geisaði í Gíneu, Líberíu
og Síerra Leone, var sá hvernig smituðum tók að fækka áður en
alþjóðasamfélagið brást við. Á einu svæði eftir öðru smituðust margir á
skömmum tíma - og síðan gerðist það skyndilega að smituðum tók að
fækka," segir í grein IRIN. "Ebólan lét fyrst á sér kræla í Gíneu og
barst þaðan inn í Lofa sýslu í Líberíu í marsmánuði 2014.
Skyndimeðferðarstöð í Foya, á landamærunum, varð fljótt sneisafull. Í
september það ár voru þar sjötíu sjúklingar í senn. Síðla októbermánaðar
var stöðin tóm."
Vísindi fólksins
IRIN vitnar til Paul Richards sem er
breskur mannfræðingur og kennari við Njala háskólann í Síerra Leone. Í
fréttaskýringunni segir að Paul sé sannfærður um að lykilatriðið við að
draga úr úrbreiðslu sjúkdómsins hafi verið það sem hann kallar "vísindi
fólksins", sú staðreynd að fólk á smituðu svæðunun hafi nýtt reynslu
sína og brjóstvit til að skilja hvað væri að gerast og í beinu framhaldi
byrjað að breyta hegðun sinni til samræmis.
Á fundi nýverið í Lundúnum sagði Paul
Richards: "Eitt það helsta sem styður þá skoðun mína að viðbrögð
heimafólks hafi verið mikilsverð er sú staðreynd að sjúkdómstilvikum
fækkaði fyrst þar sem faraldurinn hófst, sem þýðir að því meiri reynsla
sem fékkst af sjúkdómnum því meiri líkindi voru til þess að tölurnar
færu lækkandi. Þannig að það var einhver að læra... Fólk spyr mig:
hversu langan tíma tekur að læra? Við vitum ekki svarið en byggt á
þessari reynslu þá eru það um sex vikur."