Úttektir
Úttektir skipa mikilvægan sess í verklagi þróunarsamvinnu, enda skila þær þekkingu um árangur verkefna og þann lærdóm sem draga má af því sem vel gengur og þess sem betur mætti fara. Unnið er eftir úttektarstefnu Íslands fyrir 2020-2023 þar sem markmið og framkvæmd úttekta eru skilgreind í samræmi við alþjóðlegt verklag og kröfur OECD/DAC um úttektir. Umsýsla með úttektum á sviði þróunarsamvinnu er á hendi deildar árangurs og eftirlits sem starfar óháð framkvæmd þróunarsamvinnu og heyrir úttektarstarf undir ráðuneytisstjóra.
Miðað er við að úttektir séu unnar af óháðum aðilum í kjölfar útboðs ef þess er kostur, og leitast við að nýta innlenda sérfræðiþekkingu í úttektum á staðbundum verkefnum í samstarfslöndum. Jafnframt skal gæta ráðdeildar við eftirlit til að hámarka nýtingu þróunarsamvinnufjár. Leitast er við að nýta niðurstöður úttekta til að bæta hagkvæmni, skilvirkni, markvirkni og sjálfbærni í öllu starfi Íslands á sviði þróunarsamvinnu, og kynna niðurstöður úttekta fyrir haghöfum, m.a. íslenskum almenningi. Úttektir af hálfu Íslands meta einnig framlag á sviði þverlægra málefna, umhverfisþátta, jafnréttismála og mannréttinda eftir því sem við á.
Þátttaka í alþjóðlegu samstarfi og málefnastarfi um eftirlit og úttektir er mikilvægur þáttur í starfi á þessu sviði. Þetta felur m.a. í sér þátttöku í málefnastarfi norræns hóps um eftirlit og úttektir og þátttöku í alþjóðabandalagi um úttektir á COVID-19. Jafnframt er Ísland virkt á vettvangi OECD/DAC og eru úttektir Íslands birtar í gagnabanka DAC. Alþjóðlegt samstarf felur m.a. í sér samstarf við nágrannaríkin hvað varðar eftirlit og úttektir með fjölþjóðlegum stofnunum og þeirra starfi.
Úttektir árið 2021
Úttekt á stefnumiðum fyrir samstarf við frjáls félagasamtök og rammasamning við Rauða kross Íslands (RKÍ) vegna mannúðaraðstoðar lauk í febrúar 2021. Samstarf við frjáls félagasamtök hefur verið mikilvægur þáttur í þróunarsamvinnu Íslands um langt árabil. Alþjóða- og þróunarsamvinnuskrifstofa (AÞS) utanríkisráðuneytisins (UTN) ber ábyrgð á umsýslu með styrkjum og samstarfi við frjáls félagasamtök. Frá árinu 2015 hafa framlög numið tæplega 1,9 milljörðum króna og 18 íslensk frjáls félagasamtök hafa notið stuðnings til verkefna í 32 löndum. Hartnær 100 verkefni verið fjármögnuð, auk 19 mannúðarverkefna í gegnum rammasamning við RKÍ. Niðurstöður sýna fram á að margt er vel gert, en að tækifæri eru til staðar til umbóta í starfi. Rammasamningur utanríkisráðuneytisins við RKÍ fyrir mannúðaraðstoð hefur gefist vel og ástæða til að skoða frekari nýtingu rammasamninga í samstarfi UTN við frjáls félagasamtök, bæði í mannúðaraðstoð og í þróunarsamvinnu. Gerðar eru tillögur um skýrari stefnumið og samráði um mótun þeirra, einföldun á vinnuferlum, samvinnu og samtali milli aðila á breiðari grunni, auk aukinnar samhæfingar og samfellu í starfi.
COVID-19 faraldurinn hefur haft áhrif á úttektarstarf Íslands, enda er erfitt um vik að sinna vinnu á vettvangi. Mótandi úttekt á samstarfi við háskólasamfélagið stendur yfir og mun henni ljúka fyrri hluta árs 2021. Á árinu er jafnframt á dagskrá lokaúttekt á byggðaþróunarverkefni í Buikwe héraði í Úganda, áhrifamat á fiskiverkefnum Íslands í Sri Lanka 2005-2009, og úttekt á mannúðar- og neyðaraðstoð Íslands. Þá er ráðgert að framkvæma úttekt á landsáætlun Íslands um konur, frið og öryggi 2018-22 síðari hluta ársins. Enn fremur verður gerð innri rýni á stuðningi og þátttöku Íslands í ungliðaverkefni Sameinuðu þjóðanna (e. Junior Professional Officer) 2005-2015, og í lok ársins verður gerð samantekt um stuðning Íslands vegna COVID-19 faraldursins.
Þá tekur Ísland þátt í ráðgjafahópum fyrir úttektir á fjölþjóðlegum verkefnum sem Ísland styður. Tvær slíkar úttektir verða framkvæmdar 2021. Annars vegar er um að ræða miðannarúttekt á verkefni UN Women um konur, frið og öryggi í Mósambík og hins vegar sameiginlega úttekt Mannfjöldasjóðs Sþ (UNFPA) og Barnahjálp Sþ (UNICEF) á fjölþjóðlegu verkefni um afnám kynfæralimlestinga kvenna og stúlkna 2018-2021.
Úttektir árið 2020
Miðannarúttekt á byggðaþróunarverkefni í Mangochi héraði í Malaví lauk í júní 2020. Unnið er með héraðsyfirvöldum til að bæta lífsafkomu íbúa til sveita með starfi á sviði heilbrigðis-, mennta-, vatns- og hreinlætis-, og jafnréttismála, auk stuðnings við ungmenni. Merkja má jákvæð heildræn áhrif vegna verkefnisins en mæðradauði hefur dvínað í héraðinu, færri börn hætta nú námi á grunnskólaaldri, og vatnsbornum sjúkdómum hefur verið útrýmt vegna umbóta í vatns- og hreinlætismálum. Með tryggu eignarhaldi heimamanna á verkefni er markvisst stuðlað að sjálfbærni og benda niðurstöður úttektarinnar jafnframt til þess að stjórnun verkefnisins sé vönduð. Með tilliti til tafa sem orðið hafa á framkvæmd er lagt til að verkefnið sé framlengt um eitt ár. Enn fremur er lagt til að utanríkisráðuneytið íhugi lengingu á verkefnaspönn fyrir byggðaþróunarverkefni í tíu ár í stað fjögurra í ljósi þess að unnið er að langtímaumbótum á lífsafkomu fólks innan héraða.
Miðannarrýni þróunarsamvinnunefndar OECD (DAC) lauk í október 2020. Rýninni var ætlað að taka stöðuna á þróunarsamvinnu Íslands með tilliti til niðurstaðna úr jafningjarýni DAC frá 2017. Heildarniðurstöður voru mjög jákvæðar þar sem DAC komst að þeirri niðurstöðu að Ísland hefði nú þegar komið á móts við 9 af þeim 13 tillögum DAC sem settar voru fram í jafningjarýninni. Sérstaklega var tekið fram að jákvætt væri að Ísland legði áherslu á að vinna á málefnasviðum þar sem landið hefði meira fram að færa umfram önnur gjafaríki og héldi þeirri grundvallaráherslu sinni að styðja við þá fátækustu í veröldinni. Jafnframt hefur Ísland sett fram skuldbindingar um að auka framlög til þróunarsamvinnu á allra næstu árum en auk þess þótti jákvætt að utanríkisráðuneytið hefur bætt í sínar raðir nýju starfsfólki með sérþekkingu á þróunarsamvinnu. Næsta jafningarýni DAC mun fara fram árið 2023. Þar gefst rými fyrir DAC að meta hvernig til hefur tekist með innleiðingu á nýrri stefnu og stefnumiðum í ólíkum málaflokkum, árangursstjórnun og tengingu starfsins við heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna, auk þess sem nýtt samstarf við aðila atvinnulífsins og samstarfslönd verður tekið út.
Úttektar- og rýniskýrslur
Heildarúttektir á þróunarasamvinnu:
- Miðannarrýni DAC, október 2020
- OECD Development Co-operation Peer Reviews: Iceland 2017
- Evaluation of Iceland´s Gender Equality Policy - Final Report Nov 2017
- Evaluation of the UNU Programmes in Iceland, október 2017
- Úttekt á áætlun Íslands um framkvæmd ályktunar öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna nr. 1325 um konur, frið og öryggi 2013-16, nóvember 2016
- Þróunarsamvinna Íslands: skipulag, skilvirkni og árangur. Skýrsla til utanríkisráðherra (2014)
- Þróunarsamvinna Íslands: skipulag, skilvirkni og árangur. Samantekt (2014)
- Endurmat á áætlun Íslands um framkvæmd ályktunar öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna nr. 1325 um konur, frið og öryggi, mars 2008
- UNICEF STRATEGIC PLAN 2018–2021: Executive Summary
- Úttekt MOPAN á UNICEF (2012)
- Úttekt MOPAN á UNICEF (2015 og 2016)
- Ýmsar úttektir á verkefnum UNICEF
- Ýmsar úttektir á mannúðarstarfi UNICEF
- Ýmsar úttektir á UNICEF
- Samstarfsverkefni UNICEF og UNFPA - Afnám limlestinga á kynfærum kvenna og stúlkna: Lokaúttekt
- UNICEF Stragetic Plan 2014-2017
- Final Results Framework of Strategic Plan
UNFPA – Mannfjöldasjóður Sameinuðu þjóðanna
- 2017-2018 MOPAN úttekt á UNFPA
- Ýmsar úttektir á starfi UNFPA
- Sameiginlegt verkefni UNFPA og UNICEF um afnám kynfæralimlestinga kvenna og stúlkna
- Ísland hefur stutt verkefnið frá árinu 2011 og situr nú í samráðshópi gjafaríkja fyrir úttekt á þriðja verkefnahluta (2018-2021) ásamt fulltrúum Noregs og Austurríkis. Úttektinni lýkur um mitt ár 2021.
- Úttekt á verkefnahlutum I og II (2008-2017)
IDA (International Development Association)
Úttekt MOPAN á Alþjóðabankanum
ESMAP (Energy Sector Management Assistance Program)
PROFISH (The Global Program on Fisheries)
Jafnréttissjóður Alþjóðabankans
Ísland tók árið 2019 þátt í samnorrænni úttekt á Norræna þróunarsjóðnum (Nordic Development Fund). Úttektin gaf sjóðnum góða einkunn en bent var á að meira fjármagn þyrfti til að sjóðurinn hefði burði til að vaxa og dafna. Sjóðurinn starfar jafnframt vel með öðrum fjölþjóðlegum stofnunum en má gjarnan leggja aukna áherslu á vöktun, eftirlit og lærdóm.
WFP - World Food Program
UNRWA - Palestínuflóttamannaaðstoðin
- Skýrsla UNRWA til þings Sameinuðu þjóðanna (2013)
- Árangursskýrsla UNRWA (2013)
- Úttekt MOPAN á UNRWA (2011)
UNDP - Þróunaráætlun SÞ
ÖSE - Öryggis- og samvinnustofnun Evrópu
Sjóður um mæðraheilsu (verkefni um afnám fistúlu)
Lokaúttekt á svæðaverkefni Íslands á sviði jarðhita í Austur-Afríku (Geothermal Exploration Project/ GOPA) var framkvæmd 2019. Verkefnið náði til þrettán ríkja í Sigdalnum í Austur-Afríku á árunum 2013 til 2018 og fólst einkum í að styðja ríkin við frumjarðhitarannsóknir til að fá úr því skorið hvort nýtanlegan jarðhita væri að finna. Verkefnið náði til Djibútí, Eritreu, Eþíópíu, Kenya, Malaví, Rúanda og Tansaníu. Þá var einnig stutt við annað verkefni, undirbúning að stofnun öndvegisseturs í jarðhitamálum fyrir Afríku í Kenya og tæknileg aðstoð var veitt til Afríkusambandsins. Samkvæmt úttektinni leiddi verkefnið með skýrum hætti til framfara viðtökuríkjanna á sviði jarðhitaþróunar og getu þeirra til að taka ákvörðun um næstu skref. Ábending er sett fram um að þörf sé á frekari stuðningi í jarðhitamálum á þessu svæði og birtar fjölmargar ábendingar um með hvaða hætti sá stuðningur geti verið.
- OECD Development Co-operation Peer Reviews: Iceland 2017
- Evaluation of Iceland´s Gender Equality Policy - Final Report Nov 2017
- Evaluation of the UNU Programmes in Iceland, október 2017
- PROJECT FINAL REPORT: Rehabilitation of Jalazone Multisport Pitch, West bank, janúar 2017
- Evaluation Brief 1/2017 – External Evaluation of Support to Quality Assurance for Fish Marketing Project in Uganda
- Support to Quality Assurance for Fish Marketing Project (2009-2014): External Final Evaluation
Iceland:
Níkaragva:
- Program: Iceland - Nicaragua: Geothermal Capacity Building Project 2008-2012 : Component: Report on the External Final Evaluation of Iceland - Nicaragua: Geothermal Capacity Building Project 2008-2012 / Alta Consulting ; Reykir Consulting, June 2013
- Programa: Islandia - Nicaragua: Proyecto de Fortalecimiento de Capacidades Geotermia 2008-2012 : Componente: Informe de la Evaluación Final Externe del Proyecto de Fortalecimiento de Capacidades en Geotermia 2008-2012 / Alta Consulting ; Reykir Consulting, Junio 2013
Úganda:
Mósambík:
- Expanding Literacy and Life Skills in Jangamo District Inhambane Province Programme 2010 - 2012 : Mid Term Evaluation / Guðrún Haraldsdóttir ; Alda Saute, June 2012
- Mid Term Review Assistance to the Fisheries Sector of Mozambique Co-financed by Norway and Iceland 2009-2013, Final Report - Revised July 2012
Úganda:
Malaví:
- Baseline Study on the health care services in the Monkey Bay area, Mangochi District, eftir Geir Gunnlaugsson og Jónínu Einarsdóttur, November 2009
- External Review of the Water and Sanitation (WATSAN) Project in the Monkey Bay Health Zone, Mangochi District, Malawi, March 2009
Níkaragva:
Mósambík:
- External Evaluation of the Cooperation between ICEIDA and the Ministry of Women and Social Affairs (MMAS) 2004-2008
- Final Report of the Institutional Capacity Building Project Including Advocacy and Women´s human rights 2007-2009
- Assessment of the Impact of the Rehabilitation works in Maputo Primary Schools, April 2009
Úganda:
Malaví:
- The ICEIDA-supported REFLECT Programme in Monkey Bay, Malawi: a Process Review, September 2008
- External Review of the Small-Scale Offshore Fishery Technology Development Project (SOFTDP), September 2008
Mósambík:
- A Status Evaluation Report of the Assistance to the Fish Quality System of Mozambique, April 2008
- Mid Term Review of the project: Fish Processing and Quality Control, at the Fishery School (Escola de Pesca) in Mozambique, November 2008
Úganda:
Malaví og Úganda:
Malaví:
- Evaluation of the ICEIDA Project: support to Monkey Bay Health Care 2000-2007, April-June 2007/ Maurizio Murru and Winstone K. Mkandawire
- Supporting the work of NGOs: An assessment of two NGO projects in Malawi and Mozambique and ICEIDA's collaboration with the Icelandic Church Aid in supporting them / Guðrún Haraldsdóttir
Mósambík:
Malaví:
Úganda:
Malaví:
- Support to the Regional Aquaculture Training Program at Bunda College of Agriculture - University of Malaví 2000-2005
- An Evaluation of the Project: "Charting of Lake Malawi for the Safety of Navigation" Monkey Bay 2001-2004
- Support to the National Adult Literacy Programme Monkey Bay 2001-2004 External Evaluation
Mósambík:
- Project Evaluation: Upgrading of Laboratory Facilities in Maputo and Inhambane / 2004
- Consultation Service in Connection with Preparation of Establishing and Organising the Training Component of the Infomation and Training Centre (ITC) in the Ministry of Fisheries (MoF) in Mozambique
Namibía:
- Úttekt á stefnumiðum fyrir samstarf við frjáls félagasamtök og rammasamning við Rauða kross Íslands (2021)
- Samantekt á úttekt á samstarfi utanríkisráðuneytisins við frjáls félagasamtök (2021)
- EVALUATION OF ENZA: Final report (2018)
- Icelandic CSO Evaluation: Synthesis Report (2018)
- Icelandic CSO Evaluation: Icelandic Red Cross Support in Belarus (2018)
- Icelandic CSO Evaluation: ICA Support in Ethiopia (2018)
- Icelandic CSO Evaluation: Icelandic Red Cross Support in Malawi (2018)
- Icelandic CSO Evaluation: ICA Support in Uganda (2018)
- Hjálparstarf kirkjunnar - Úttekt á samþættu þróunarverkefni í Jijiga, Eþíópíu (2014)
- ABC Barnahjálp - Úttekt á skólabyggingu í Kenýa (2014)
- ICRC - External Review (2012)
- Barnaheill - Úttekt á verkefni í Úganda (2007-2013)
Áður skólar Háskóla Sameinuðu þjóðanna á Íslandi.
Úttekt á skólum UNU á Íslandi, október 2017
GRÓ
Sjávarútvegsskólinn
Jafnréttisskólinn
Landgræðsluskólinn
Jarðhitaskólinn
Ábendingin verður notuð til að bæta gæði þjónustu og upplýsinga á vef Stjórnarráðsins. Hikaðu ekki við að hafa samband ef þig vantar aðstoð.